ΦΙΞFIX 120+ ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Η ιστορία του κεντρικού κτιρίου FIX στη Λεωφόρο Συγγρού 53, σημερινού Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης 

ΦΙΞ FIX 120+ χρόνια αρχιτεκονική

Τάκης Χ. Ζενέτος, Μαργαρίτης Χ. Αποστολίδης, σημείο τομής στην ιστορία του κτιρίου
Ντόρα Θεοδωροπούλου
Επίκεντρο, 2018

Το κτίριο της ζυθοποιίας ΦΙΞ στη Λεωφόρο Συγγρού εκπροσωπούσε την αρχιτεκτονική νεωτερικότητα της μεταπολεμικής Αθήνας και την παραγωγική δυναμική μιας οικονομίας που είχε στόχο την ανάπτυξη. Και τα δύο βρέθηκαν στη δίνη της παρακμής στο τέλος του 20ού αι., τότε που η σωτηρία του κτιρίου, με υπογραφή Τάκη Ζενέτου και Μαργαρίτη Αποστολίδη, αποτέλεσε αντικείμενο συστράτευσης πολλών αρχιτεκτόνων.

Το λεύκωμα αυτό πραγματεύεται την ιστορία του, από την αρχική λειτουργία του ΦΙΞ, ένα κτίριο μοντέρνο και ιδανικό στη σημειολογία της αρχιτεκτονικής αντίληψης, έως και σήμερα που στεγάζει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Πρόκειται για ένα χώρο που ενσαρκώνει μια πολυδιάστατη, αντιφατική και γοητευτική ιστορία παραγωγικών και οικοδομικών μεταλλάξεων μέσα από τις συνεχόμενες αλλαγές του την ιστορία της εταιρείας μέσα στα χρόνια. Το ενδιαφέρον του βιβλίου έγκειται σε αυτή την ανατομική εμβάθυνση και την προσπάθεια να αναδειχθεί σε βάθος χρόνου το ΦΙΞ /ΕΜΣΤ μέσα από τη διαστρωμάτωση της διαρκούς αλλαγής του.

Η ιστορία της μπύρας ΦΙΞ είναι μεγάλη και η Αρχιτεκτονική ήταν πάντα ένα πολύ σημαντικό εργαλείο διαφήμισης της εταιρείας. Η συγγραφέας προβάλλει τη δύναμη τόσο της Αρχιτεκτονικής όσο και της εταιρείας ΦΙΞ. Αναλύονται το δίκτυο των εργοστασίων, τα μηχανήματα, η διαφήμιση, η επέμβαση εκσυγχρονισμού από τους Ζενέτο και Αποστολίδη.

Ένα λεύκωμα με πλούσιο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό, αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας έρευνας, που αποτυπώνει την ιστορία ενός κτιρίου ορόσημου στη νεότερη ελληνική ιστορία.

Χαρτογράφηση της Πολιτιστικής και Δημιουργικής Βιομηχανίας στην Ελλάδα

Μελέτη για τη Χαρτογράφηση της Πολιτιστικής – Δημιουργικής Βιομηχανίας στην Ελλάδα εκπόνησε και δημοσίευσε το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου προκειμένου να υπάρξει μία σαφής και ολοκληρωμένη εικόνα του συγκεκριμένου κλάδου τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο και να αποτυπωθεί η συμβολή του στην οικονομία, στην απασχόληση, αλλά και ευρύτερα, στην κοινωνία. Η μελέτη, η οποία εκπονήθηκε το διάστημα Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2016 σύμφωνα με τις επίσημες ευρωπαϊκές προδιαγραφές της Eurostat και με τη συνδρομή όλων των εμπλεκόμενων Υπηρεσιών και Εποπτευόμενων Φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, φιλοδοξεί να συνδράμει στην ανάδειξη των αναπτυξιακών δυνατοτήτων του Πολιτισμού και της Δημιουργικότητας, αλλά και στον τεκμηριωμένο σχεδιασμό των πολιτικών εκείνων, που θα στηρίξουν τους σχετικούς κλάδους με στοχευμένες δράσεις, καθώς μέχρι πρόσφατα, σχετικά στοιχεία εμφανίζονταν αποσπασματικά και μόνο σε ειδικές μελέτες.

Στον όρο «Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες» (ΠΔΒ) ή «Κλάδοι Πολιτισμού και Δημιουργικότητας» (ΚΠΔ) περιλαμβάνονται, συνήθως, όλες οι επιχειρήσεις παραγωγής εμπορεύσιμων αγαθών υψηλού αισθητικού ή συμβολικού χαρακτήρα που η χρήση τους αποσκοπεί στον ερεθισμό των βιωματικών αντιδράσεων του καταναλωτή. Το τελικό αγαθό ή υπηρεσία αποτελεί προϊόν πνευματικής ιδιοκτησίας και υπάγεται στη νομοθεσία περί προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων. Ο όρος καλύπτει, δηλαδή, ένα ευρύ και ετερόκλητο φάσμα δραστηριοτήτων (αναπαραστατικές και εικαστικές τέχνες, σχεδιασμός, αρχιτεκτονική, διαφήμιση, εκδόσεις, οπτικοακουστικά μέσα, λογισμικό κ.λπ.) συναφών με το ευρύτερο πεδίο του πολιτισμού. Πιο ειδικά, περιλαμβάνονται οι παρακάτω τομείς: Εκτυπώσεις, Κατασκευές, Χειροτεχνίες (εκτυπώσεις έργων τέχνης, αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων, κατασκευή κοσμημάτων, παιχνιδιών και μουσικών οργάνων), Λιανικό εμπόριο πολιτιστικών αγαθών (κύρια βιβλία και μουσικές εκδόσεις), Εκδόσεις (βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών), Εκδόσεις λογισμικού και προγραμματισμός ηλεκτρονικών συστημάτων, Οπτικοακουστικά (κινηματογράφος, μουσική, φωτογραφία), Τηλεόραση και Ραδιόφωνο, Αρχιτεκτονική, Διαφήμιση, Design, Τέχνες (χορός, θέατρο, εικαστικά), Βιβλιοθήκες και Μουσεία.

 Η γενική εικόνα των ΠΔΒ στην Ελλάδα δείχνει ότι παρά τις τεράστιες μειώσεις που υπέστησαν από το 2008 και μετά, το 2014 παρουσιάζουν σημάδια ανάκαμψης για πρώτη φορά μετά από έξι έτη. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η αρνητική μεταβολή (2008-2014) των περισσοτέρων μεγεθών είχε μεγαλύτερη ένταση από την αντίστοιχη ύφεση της ελληνικής οικονομίας στο σύνολό της. Δηλαδή, οι ΚΠΔ «βούτηξαν» στην ύφεση με μεγαλύτερη ένταση απ' ό,τι η ελληνική οικονομία. Από την άλλη, φαίνεται ότι και η ανάκαμψη μερικών ΚΠΔ παρατηρείται (τουλάχιστον για το 2014) να είναι αυξημένης έντασης. Τα ανεπίσημα και προσωρινά στοιχεία του ετήσιου δείκτη κύκλου εργασιών (ΕΛΣΤΑΤ, 2016) για το 2015 και το α΄ εξάμηνο του 2016 δείχνουν ότι οι παραπάνω αυξητικές τάσεις θα συνεχιστούν στους κλάδους της έκδοσης λογισμικού, του ειδικευμένου σχεδίου, της αρχιτεκτονικής και των βιβλιοθηκών-μουσείων. Σταθεροποιητικές τάσεις αναμένονται για τους κλάδους της διαφήμισης, των εκτυπώσεων-κατασκευών-χειροτεχνιών, των τεχνών και των οπτικοακουστικών, ενώ φαίνεται πως οι εκδόσεις και ο κλάδος των ραδιοτηλεοπτικών εισέρχονται σε μια ακόμη πτωτική πορεία μικρής έντασης. Ο Πολιτιστικός και Δημιουργικός τομέας στην Ελλάδα απασχολούσε το 2014 110.688 εργαζομένους σε 46.370 επιχειρήσεις, οι οποίες πώλησαν συμβολικά αγαθά και υπηρεσίες της τάξης των 5,3 δισ. €, με προστιθέμενη αξία για την ελληνική οικονομία περίπου 2,1 δισ. €, συνεισφέροντας 1,4% στο ΑΕΠ. Αντίστοιχα, στην ΕΕ-28 οι ΚΠΔ συνεισφέρουν στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ 2,8% (353 δισ. €), μέσω 1,7 εκατ. επιχειρήσεων που απασχολούσαν 6,1 εκατ. εργαζομένους για το 2014.

Πρoστιθέμενη αξία: Το 2008, οι ΚΠΔ στην Ελλάδα είχαν προστιθέμενη αξία 4,7 δισ. € (2,2% του ΑΕΠ), ενώ το 2014 περίπου 2,1 δισ. € (1,4% του ΑΕΠ). Η ύφεση της προστιθέμενης αξίας των ΚΠΔ στην Ελλάδα από το 2008 έως το 2014 αγγίζει το 55,1%, έχοντας μια μέση ετήσια μείωση της τάξης του 11,9%, ενώ την ίδια χρονική περίοδο στην ΕΕ-28 παρατηρείται αύξηση της προστιθέμενης αξίας σωρευτικά κατά 23,8% ή περίπου 3,7% κατ' έτος. Για το 2014, η Ελλάδα κατατάσσεται 14η στην ΕΕ-28 στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας στους ΚΠΔ.

Οι κλάδοι με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην προστιθέμενη αξία είναι οι εκδόσεις (371 εκατ. €), οι εκδόσεις λογισμικού και προγραμματισμός Η/Υ (297 εκατ. €), τα οπτικοακουστικά (208 εκατ. €) και ο κλάδος τηλεόρασης, ραδιοφώνου και επικοινωνίας (203 εκατ. €). Οι κλάδοι του λογισμικού και του ειδικευμένου σχεδίου (design) φαίνεται πως άντεξαν στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, ενώ το 2013/14 αύξησαν την προστιθέμενη αξία τους κατά 16,8% και 27,9% αντίστοιχα. Άλλοι κλάδοι που παρουσίασαν μεγάλες αυξήσεις στην προστιθέμενη αξία την περίοδο 2013/14 είναι τα οπτικοακουστικά (54,8%), οι βιβλιοθήκες και τα μουσεία (16,8%) και η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και η επικοινωνία (15,7%).

Ο κλάδος της διαφήμισης και οι κλάδοι οπτικοακουστικών, τηλεόρασης και ραδιοφώνου έχουν τους μεγαλύτερους πολλαπλασιαστές παραγωγής στο σύνολο των κλάδων της ελληνικής οικονομίας. Έτσι, μια αύξηση της τελικής ζήτησης κατά 1 εκατ. € για τα προϊόντα του κλάδου οπτικοακουστικών, τηλεόρασης και ραδιοφώνου θα αυξήσει τη συνολική παραγωγή στην Ελλάδα κατά 1,4 εκατ. €, την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία κατά 0,8 εκατ. €, το εισόδημα εργασίας κατά 0,4 εκατ. € και θα δημιουργήσει 18,5 νέες θέσεις εργασίας στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας.

Εργαζόμενοι και Επιχειρήσεις: Η Ελλάδα κατατάσσεται 11η στην απασχόληση και 10η στον αριθμό δημιουργικών επιχειρήσεων στην ΕΕ-28. Οι κλάδοι με τους περισσότερους εργαζομένους για το 2014 είναι η αρχιτεκτονική (21.200 εργαζόμενοι), οι εκδόσεις (16.200), η διαφήμιση (11.300) και οι τέχνες και διασκέδαση (11.200). Στην Ελλάδα εργάζονται, κατά μέσο όρο. 2,4 εργαζόμενοι ανά δημιουργική επιχείρηση, ενώ στην ΕΕ-28 ο μέσος όρος είναι 3,4 (2014). Πάνω από το 71% των δημιουργικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι είτε ατομικές είτε επιχειρήσεις που απασχολούν έναν εργαζόμενο, 25,4% απασχολούν δύο με εννέα εργαζομένους, ενώ οι επιχειρήσεις με πάνω από 50 εργαζομένους είναι μόλις 0,6%. Οι ατομικές επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις που έχουν μέχρι 9 εργαζομένους παράγουν 55% της προστιθέμενης αξίας των ΚΠΔ στην Ελλάδα, ενώ αυτές με πάνω από 50 εργαζομένους παράγουν 26% της προστιθέμενης αξίας.

Από το σύνολο των εργαζομένων του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα 57% είναι άνδρες και 43% είναι γυναίκες, με το 65% των εργαζομένων να είναι 30-49 ετών. Όσον αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης, 57% των εργαζομένων του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα ήταν απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μάλιστα την περίοδο 2008-2014 οι παραπάνω εργαζόμενοι αυξήθηκαν κατά 23,7% ενώ οι απόφοιτοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης μειώθηκαν κατά 73%, γεγονός που καταδεικνύει την αυξανόμενη επαγγελματοποίηση του ευρύτερου πεδίου της δημιουργικής εργασίας και τον βαθμό στον οποίο ενδεχομένως αναδεικνύεται αυτή ως ελκυστικό πεδίο εργασίας σε υψηλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό.  

Περιφερειακές ανισότητες στην πολιτιστική και δημιουργική παραγωγή: Η κατανομή της πολιτιστικής και δημιουργικής παραγωγής, απασχόλησης και αριθμού επιχειρήσεων στις 13 Περιφέρειες της χώρας αποδεικνύεται ιδιαίτερα άνιση, καθώς η Περιφέρεια Αττικής παράγει το 75,5% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) των ΚΠΔ στην Ελλάδα, με το 57,3% των δημιουργικών επιχειρήσεων, οι οποίες απασχολούν το 60,8% των συνολικών εργαζομένων. Αμέσως μετά την Περιφέρεια Αττικής, έρχεται η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με μερίδιο στην ΑΠΑ 10,1%, 12,2% των εργαζομένων και 13,5% των επιχειρήσεων. Οι υπόλοιπες 11 Περιφέρειες μοιράζονται το 14,3% της ΑΠΑ, 27% των εργαζομένων και 29,1% των επιχειρήσεων. Το μοντέλο κέντρου-περιφέρειας, που είναι εμφανές στους περισσότερους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, φαίνεται ότι αναπαράγεται στις πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες με ακόμη μεγαλύτερη ένταση, προς όφελος των δύο μεγαλύτερων αστικών κέντρων (Αθήνα και Θεσσαλονίκη) και εις βάρος της υπόλοιπης περιφέρειας.

Διεθνές εμπόριο πολιτιστικών αγαθών και πολιτιστική κατανάλωση: Η Ελλάδα είναι καθαρός εισαγωγέας πολιτιστικών αγαθών, καθώς εισάγει αγαθά αξίας 181 εκατ. € (κυρίως κινηματογραφικά φιλμ, βιντεοπαιχνίδια και κονσόλες παιχνιδιών) και εξάγει αγαθά αξίας 110 εκατ. € (κυρίως βιβλία, πλεκτά, υφάσματα, κεντήματα και ηχογραφημένα μέσα) για το 2014, αν και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 51,2%, ενώ οι εξαγωγές κατά 38% την περίοδο 2008-2014. Η Ελλάδα κατατάσσεται 10η (στην ΕΕ-28) στις εξαγωγές εντός της ΕΕ και 16η στις εξαγωγές σε χώρες εκτός της ΕΕ.

Όσον αφορά τη πολιτιστική κατανάλωση, όπως αυτή εκφράζεται μέσω επισκέψεων στον κινηματογράφο, στο θέατρο και σε συναυλίες, καθώς και σε πολιτιστικούς χώρους, τα στοιχεία της Eurostat καταδεικνύουν ότι το 2011 μεγάλα ποσοστά των ερωτώμενων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ, έχουν μηδενική συμμετοχή σε πολιτιστικά δρώμενα, στον βαθμό τουλάχιστον που αυτή εκφράζεται μέσω της επίσκεψης στους συγκεκριμένους χώρους. Χαμηλό είναι επίσης και το ποσοστό όσων στην Ελλάδα διαβάζουν καθημερινά εφημερίδα (23%) έναντι του αντίστοιχου ευρωπαϊκού ποσοστού (56%), ενώ η μέση καταναλωτική δαπάνη ανά νοικοκυριό στην Ελλάδα για συγκεκριμένα πολιτιστικά αγαθά (αγορά εφημερίδων και περιοδικών, βιβλίων, εισιτηρίων για κινηματογράφο,θέατρα και συναυλίες, χαρτικών και εξοπλισμού για την αναπαραγωγή και οπτικοακουστικών μέσων) είναι υψηλότερη από την αντίστοιχη στην ΕΕ. Πάντως όσο πιο ψηλό είναι το μορφωτικό επίπεδο του κοινού, τόσο συχνότερη είναι η επίσκεψη σε πολιτιστικούς χώρους, κινηματογράφους και θέατρα-συναυλίες, ενώ είναι υψηλότερη και η συχνότητα ανάγνωσης βιβλίων και εφημερίδων.

 

http://ep.culture.gr/Lists/Custom_Announcements/Attachments/198/Xartografisi.Short.GR.pdf

Ειδικός Πολυαισθητηριακός Χώρος -"Σκοτεινό Δωμάτιο"

Μια αίθουσα πλημμυρισμένη από έντονα φώτα. Μια πολυαισθητηριακή πισίνα με μπαλάκια, έντονο φωτισμό και ήχους, μια στήλη-ενυδρείο, πολλές και διαφορετικές υφές που κεντρίζουν την αφή

Ό,τι χρειάζονται τα παιδιά με προβλήματα όρασης ώστε να έχουν τη δυνατότητα να νιώσουν και να διασκεδάσουν. Μιλάμε για την αίθουσα αισθητηριακής ολοκλήρωσης με το όνομα «Σκοτεινό δωμάτιο» που ολοκληρώθηκε πρόσφατα (με χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση) στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως και Αποκαταστάσεως Τυφλών (ΚΕΑΤ) στην Καλλιθέα.

Η αίθουσα θα χρησιμοποιείται από τους μαθητές και των έξι δομών που φιλοξενούνται στο ΚΕΑΤ: το Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Τυφλών Καλλιθέας, το Ειδικό Νηπιαγωγείο Τυφλών Καλλιθέας, το Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Τυφλοκωφών Καλλιθέας, το 1ο Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης για παιδιά με αναπηρία όρασης «Μπέττυ Λεωτσάκου» και το Τμήμα Εκπαίδευσης και Προνηπιακό τμήμα ΚΕΑΤ. 

Volkswagen Käfer, Beetle, Σκαθάρι, Σκαραβαίος, Χελώνα

-Εντάξει. Τι είναι αυτό το μαύρο πτερύγιο από καουτσούκ πάνω από τη μηχανή;

-Όταν βρέχει πολύ, την εμποδίζει να πλημμυρίσει. Θα δείτε κάμποσους από τη Γαλλία σταματημένους στην άκρη του δρόμου με βλάβη, επειδή δεν πίστεψαν στη χρησιμότητα τούτου του εξαρτήματος... Τα' χει τα χρονάκια του, αλλά οι Σκαραβαίοι είναι γερά αμάξια κι εύκολοι στη συντήρηση. Παίρνει απλή αμόλυβδη.

Άνοιξε την πόρτα του οδηγού, τράβηξε τη λαβή τού πορτμπαγκάζ και έδειξε έναν κρίκο στα αριστερά τού συμπλέκτη. 

-Και, αν τραβήξετε εδώ, απελευθερώνεται ένα απόθεμα βενζίνης τριών λίτρων.

Σήκωσε το καπό.

-Μπροστά, στο πορτμπαγκάζ, η ρεζέρβα: η βαλβίδα είναι συνδεδεμένη με το δοχείο του υγρού των υαλοκαθαριστήρων· έξυπνο, ε; Μια συμβουλή: να αποφεύγετε τις λακούβες για να μη χτυπήσετε το κάτω μέρος του οχήματος, που είναι πολύ χαμηλό, και μην ξεχνάτε πως έχει κίνηση στους πίσω τροχούς... Αλλιώς, μπορεί να έχετε δυσάρεστες εκπλήξεις στις στροφές.

 

Η λευκή Καραϊβική

Maurice Attia
μετάφραση: Χαρά Σκιαδέλλη
Πόλις, 2018

Ο Πάκο, ο αστυνόμος που γνωρίσαμε στο Μαύρο Αλγέρι, την "Κόκκινη Μασσαλία" και το "Παρίσι Μπλουζ", έχει πια εγκαταλείψει την αστυνομία και εργάζεται ως δικαστικός συντάκτης και κριτικός κινηματογράφου στην εφημερίδα 'Le Provencal'. Η γυναίκα του η Ιρέν, από την πλευρά της, συνεχίζει με επιτυχία τις δραστηριότητές της στο κατάστημα με καπέλα που διατηρεί. Τη γαλήνια ζωή τους θα ταράξει ένα πανικόβλητο τηλεφώνημα από τον παλιό συνεργάτη του, τον Κουπί. Μια έκκληση για βοήθεια, την οποία ο Πάκο δεν μπορεί να αγνοήσει. Παίρνει αμέσως το αεροπλάνο για τη Γουαδελούπη. Στον Κουπί, εκείνος και η Ιρέν, χρωστούν τη ζωή τους.

Ο Κουπί έχει καταφύγει στην Καραϊβική, στις Γαλλικές Αντίλλες, με τη σύντροφό του την Εύα. Βυθισμένος στο αλκοόλ, εργάζεται ως νυχτοφύλακας και γίνεται μάρτυρας μιας δολοφονίας, στην οποία κινδυνεύει να εμπλακεί και ο ίδιος. Εδώ, η Γουαδελούπη δεν έχει τίποτα το εξωτικό. Βρισκόμαστε μακριά από τις παραδεισένιες ακτές, μπλεγμένοι σε ένα σκοτεινό σύμπαν που περιλαμβάνει φόνους διακεκριμένων προσωπικοτήτων, πολιτικο-οικονομική διαπλοκή, φιλόδοξες γυναίκες, λαθρεμπόριο κάθε είδους, και μαύρη μαγεία, σε μια περιοχή όπου η αποικιοκρατία δίνει τη θέση της σε νεοαποικιακές πρακτικές.

Ο Αττιά, για μία ακόμα φορά, συνδέει αριστοτεχνικά την αστυνομική πλοκή με την ιστορία και το πολιτικο-κοινωνικό περιβάλλον. Περιγράφει με ζοφερά χρώματα την αποικιοκρατία και προσθέτει άλλη μία σκοτεινή νότα: την απειλή μιας επικείμενης ηφαιστειακής έκρηξης, που δίνει τον τόνο στην όλη αφήγηση. Η "Λευκή Καραϊβική" είναι το πρώτο μυθιστόρημα μιας νέας τριλογίας, που αρχίζει το 1976 και τελειώνει το 1981.

«Τρέχει, τρέχει και τρέχει και τρέχει», διακήρυττε εύγλωττα μια διάσημη γερμανική διαφήμιση του 1960 για το Beetle της Volkswagen. Ενώ το μήνυμα τότε ήταν σαφές και εμφατικό, αναφορικά με την αξιοπιστία του αυτοκινήτου και την επιτυχημένη παγκόσμια πορεία του, οι διαφημιστές που το σκέφτηκαν δεν θα μπορούσαν να υποθέσουν ότι και σήμερα ο Σκαραβαίος θα πρωταγωνιστούσε ακόμα.

Η ιστορία του Σκαραβαίου ταυτίζεται με αυτή της αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen κι αρχίζει κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1930, στη Ναζιστική Γερμανία. Η ιδέα για τη δημιουργία του ανήκει στον Αδόλφο Χίτλερ, ο οποίος οραματίστηκε ένα φθηνό αυτοκίνητο, που θα μπορούσε να το αποκτήσει σχεδόν ο καθένας με τις οικονομίες του.

Παρότι σχεδιάστηκε ως το «λαϊκό αυτοκίνητο», το θρυλικό κατσαριδάκι διέψευσε κάθε πρόβλεψη. Έγινε διαχρονικό, κυρίως μετά τη δεκαετία του '60, οπότε «υιοθετήθηκε» από τους χίπις.

Στο Το εξώφυλλο του δίσκου των Beatles Abbey Road (1969)

Στις 21 Ιουλίου του 2003 βγήκε από τη γραμμή παραγωγής του εργοστασίου στο Μεξικό ο τελευταίος κλασσικός Σκαραβαίος, ο οποίος τοποθετήθηκε στο μουσείο της εταιρίας στο Βόλφσμπαργκ της Γερμανίας. Έως τότε είχαν πωληθεί περισσότερα από 21,5 εκατομμύρια μοντέλα.

Στις μέρες μας, οι φανατικοί φίλοι του «Σκαραβαίου» παραμένουν πολλοί και κάθε χρόνο στις 22 Ιουνίου γιορτάχουν την Παγκόσμια Ημέρα Σκαραβαίου.

 

Το διάσημο Beetle με το όνομα Χέρμπι που πρωταγωνίστησε στην ταινία «The Love Bug», το 1968 

Ο Μπέρναρντ Ράιγκερ, καθηγητής της Ευρωπαϊκής Βιομηχανικής Ιστορίας στο University College του Λονδίνου, στο βιβλίο του «Το αυτοκίνητο του λαού», περιγράφει πώς αυτό το μοντέλο ήρθε για να συμβολίσει το ευρύτερο μεταπολεμικό «οικονομικό θαύμα» το οποίο έκανε τη Γερμανία να μετατραπεί από μια κατεστραμμένη γη σε μια ευημερούσα χώρα – σε, μόλις, 20 χρόνια.

Το αυτοκίνητο ήταν αρχικά γνωστό ως «Käfer», δηλαδή «Σκαθάρι» στα γερμανικά, και από αυτό προήλθε και η γνωστή λαϊκή ονομασία σε πολλά κράτη, όπως «Σκαραβαίος» στην Ελλάδα και «Beetle» στις αγγλόφωνες χώρες. Ειδικότερα η λέξη «Beetle», υιοθετήθηκε στις ΗΠΑ ως το επίσημο όνομα του μοντέλου μόλις τον Αύγουστο του 1967. Προηγουμένως ήταν γνωστό ως «VW Type 1», υποδηλώνοντας ότι ήταν το πρώτο μοντέλο στην ιστορία της Volkswagen, ενώ στην Ευρώπη αναφερόταν επίσημα ως το VW 1100, 1200, 1300, 1500 ή 1600, ανάλογα με τον κυβισμό της κάθε έκδοσης, και αυτές ήταν οι ονομασίες που αναγράφονταν στο πίσω μέρος των οχημάτων.

Το εργοστάσιο της Volkswagen στη γερμανική πόλη Βόλφσμπουργκ, το 1956

 Γραμμή παραγωγής ''Σκαραβαίου'', το 1949

 Γραμμή παραγωγής ''Σκαραβαίου'', το 1973

Τελευταίος Σκαραβαίος, Μεξικό 2003

Πηγές:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%AC%CF%81%CE%B9_(%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%BF)

http://www.kathimerini.gr/832947/gallery/epikairothta/kosmos/to-katsaridaki-kai-oi-amarties-toy

https://www.4drivers.gr/single-post/-skaravaios-story

Εργοστάσιο ελαστικών παπουτσιών «Αλυσίδα»

Λίγο πιο κάτω από τα «Παγοποιεία Τσακιράκη» βρισκόταν το προπολεμικό, ζοφερό εργοστάσιο ελαστικών παπουτσιών «Αλυσίδα», που έκλεισε από χρόνια  και που το κουφάρι του , έπειτα από καμιά δυο πυρκαγιές, επιβιώνει ακόμα. Εκεί δούλευαν κάποιες γειτόνισσες αλλά και κάνα δυο γείτονες, η δουλειά ήταν σκληρή και ανθυγιεινή, λόγω του καουτσούκ που επεξεργάζονταν. Διερχόμενοι απ’ έξω μυρίζαμε, αλλά διακριτικά, εκείνη την αφόρητη μυρουδιά του καμένου λάστιχου. Φανταζόμουν τη δουλειά εντός ως σκέτη Κόλαση –κατά καιρούς θυμάμαι, είχαν αρρωστήσει βαριά διάφοροι εργαζόμενοι στον χώρο. Όταν περνούσα με τον πατέρα μου έξω από την «Αλυσίδα» και νιώθαμε τη δυσοσμία, μου’ λεγε: «Κοίτα, αν δεν σπουδάσεις θα’ ρθεις να δουλέψεις εδώ μέσα, στο καουτσούκ , μαζί με τα’ άλλα κορόιδα». 

Λεωφορείο: 19 στάσεις

Γιώργος Σκαμπαρδώνης
Εκδόσεις Πατάκη, 2018

Παίρνω το λεωφορείο της Γραμμής "10" στη Θεσσαλονίκη, από την αφετηρία Χαριλάου ως το Τέρμα, ως τον Σιδηροδρομικό Σταθμό, και γράφω ό,τι θυμάμαι, επινοώ και φαντάζομαι από κάθε στάση. Δεκαεννιά στάσεις. Γράφοντας καταλαβαίνω πως το μυαλό είναι ένα ανοιχτό στρατόπεδο αιχμαλώτων. Ή, ένα πριονιστήριο γεμάτο ακρωτηριασμένες, λειψές μνήμες, επινοήσεις, φαντασιώσεις κι εμπειρίες που διαρκώς αλλάζουν νόημα, χάνονται, επανέρχονται, διασταυρώνονται και πάλι διαφεύγουν.

Ξέρω, δηλαδή, ότι δεν κοπαδιάζουν οι λαγοί, αλλά εδώ συνημμένως ψάλλονται. Έπειτα, κάθε λεωφορείο που ξεκινάει από μια συγκεκριμένη αφετηρία, κάνει μιαν απαρέγκλιτη διαδρομή και πάει προς ένα σταθερό Τέρμα, ποτέ δεν κάνει όντως το ίδιο δρομολόγιο - κυρίως για τον ίδιο επιβάτη, που βλέπει έξω και εντός του με το μέτωπο κολλημένο στο τζάμι. Κάθε επιβάτης, κάθε φορά, είναι κι ένα διαφορετικό λεωφορείο.

 Η υποδηματοποιία "ΑΛΥΣΙΔΑ" ιδρύθηκε το 1932 ως Ομόρρυθμη Εταιρία, με τον διακριτικό τίτλο "Ηνωμένα Εργοστάσια Καουτσούκ Ο.Ε." και εταίρους επιχειρήσεις και τεχνίτες που εμπορεύονταν και κατεργαζόταν καουτσούκ.
Παρήγαγε επαγγελματικά, παιδικά και αθλητικά παπούτσια από καουτσούκ, αρχικά χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη μεταχειρισμένα ελαστικά αυτοκινήτων.
Άλλαξε σύνθεση και εταίρους πολλές φορές. Κατά την περίοδο 1950 έως 1970 απασχολούσε 750 εργαζόμενους. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, αγόρασε την εταιρία "ΕΛ.ΒΙ.ΕΛΑ" και προσανατολίστηκε στο αθλητικό παπούτσι (τις περίφημες "ελβιέλες").
Το 1980 μετατράπηκε σε Α.Ε. και αργότερα μετεγκαταστάθηκε στη Θέρμη. Λειτουργούσε μέχρι το 1998.

http://thessaloniki.photos.vagk.gr/el/photos-gr/old-photos-gr/old-photos-people-gr/787-old-photos-people-110-gr.html

Εν πάση περιπτώσει, η εκθετική αύξηση, κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να ξέρεις, μνημονεύεται διαρκώς κι από όσους μιλούν για την τεχνητή νοημοσύνη. Λένε ότι, εξαιτίας αυτού του ρυθμού, θα φτάσουμε σύντομα στο σημείο όπου οι μηχανές θα είναι πολύ πιο έξυπνες από τους ανθρώπους. Η εκθετική αύξηση είναι υπεύθυνη για την ταχύτητα των αλλαγών κι η ταχύτητα είναι κεντρικό θέμα, ένα μοτίβο θα’ λεγα, που θα εμφανίζεται διαρκώς μπροστά μας. Θέλω να σε ρωτήσω κάτι. Σε πόσα χρόνια νομίζεις ότι κατόρθωσε η τεχνολογία της μηχανοκίνησης, το αυτοκίνητο δηλαδή, να έχει 50 εκατομμύρια χρήστες;

Αν και δεν το γνωρίζω, θα πω ένα τυχαίο νούμερο που μου φαίνεται λογικό. Λέω 20 χρόνια.

Λοιπόν έπεσες πολύ έξω. 62 χρόνια. Το τηλέφωνο σε πόσο χρόνο πιστεύεις υιοθετήθηκε από 50 εκατομμύρια ανθρώπους;

Τώρα πιστεύω ότι είμαι μέσα. 20 χρόνια.

Λάθος και πάλι. 50 χρόνια. Ο ηλεκτρισμός;

Να υποθέσω ότι ούτε αυτός είναι μέσα στα 20 χρόνια;

Σωστά. 46 χρόνια χρειάστηκαν απ’ την στιγμή που εφευρέθηκε ως τη μέρα που απέκτησαν ηλεκτρισμό 50 εκατομμύρια νοικοκυριά. Δες κι άλλες καινοτομίες. Η πιστωτική κάρτα χρειάστηκε 28 χρόνια, η τηλεόραση 22 χρόνια, το ΑΤΜ 18 χρόνια, η χρεωστική κάρτα 12 χρόνια. Ξέρεις σε πόσα χρόνια έφτασε τους 50 εκατομμύρια χρήστες το διαδίκτυο μήπως;

10;

Κοντά έπεσες, 7, μόλις 7. (...)

 

Ο αλγόριθμος της σοφίας

Για χρήστες εξυπνότερους από τις συσκευές τους
Μανώλης Ανδριωτάκης
Κριτική, 2018

Το διαδίκτυο σήμερα μας παρέχει μια εκπληκτική ευκαιρία να εκφραστούμε, να ερευνήσουμε, να επικοινωνήσουμε, να διασκεδάσουμε, να ενημερωθούμε, να βρούμε φίλους και συντρόφους, να μορφωθούμε, να πολιτικοποιηθούμε και να συμμετάσχουμε σε διαλόγους. Κι όλα αυτά τα κάνει μέσω αλγορίθμων που γράφονται από προγραμματιστές οι οποίοι εργάζονται για μια χούφτα εταιρειών της Σίλικον Βάλεϊ.
Υπάρχει τρόπος να αποκομίσουμε σοβαρά οφέλη από τα νέα μέσα χωρίς να διακινδυνεύσουμε την ύπαρξή μας; Μπορούμε να γράψουμε τον δικό μας "αλγόριθμο";
Το βιβλίο επιχειρεί μέσα από έναν ζωντανό διάλογο να αναδείξει τις σημαντικότερες προκλήσεις που θέτει σήμερα το διαδίκτυο και τα social media στους χρήστες και να συνθέσει έναν πρωτότυπο "αλγόριθμο", με αποφάσεις που μπορεί καθένας να πάρει ώστε να πλοηγηθεί έξυπνα μέσα στον αχανή online ωκεανό.