Charles-Augustin Coulomb

Σαρλ Ωγκυστέν ντε Κουλόμπ  γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου του 1736 στην Ανγκουλέμ της Γαλλίας και πέθανε στις 23 Αυγούστου του 1806 στο Παρίσι.
Σπούδασε στη στρατιωτική σχολή της πόλης Μεζιέρ και αποφοίτησε το 1761 ως στρατιωτικός μηχανικός με τον βαθμό του υπολοχαγού.
Υπηρέτησε εννέα χρόνια στην Καραϊβική, όπου ήταν υπεύθυνος για την κατασκευή των οχυρών της Μαρτινίκας. Το 1774 ο Κουλόμπ έγινε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Παρισιού. Βραβεύτηκε από την Ακαδημία για μία εργασία του σχετικά με τις μαγνητικές πυξίδες. Το 1779 δημοσίευσε την ανάλυσή του για την τριβή στη λειτουργία των μηχανών και συγκεκριμένα τον τρόπο της μεταβολής της τριβής με την πίεση. Βραβεύθηκε εκ νέου για αυτήν την μελέτη του, μία εργασία που έμεινε αξεπέραστη για 150 χρόνια. Τα επόμενα 25 χρόνια παρουσίασε στην Ακαδημία άλλες 25 μελέτες πάνω σε θέματα του ηλεκτρισμού, μαγνητισμού, της στρέψης και των εφαρμογών της. Συνέγραψε επίσης εκατοντάδες μελέτες για κατασκευές δημοσίων έργων. Ο Κουλόμπ ήταν πολυγραφότατος και δεν άφηνε να χαθεί καμία ευκαιρία για τη διεξαγωγή μελετών. Μελέτησε την αντοχή των υλικών και τις δυνάμεις φορτίων πάνω σε δοκούς συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη της στατικής των κατασκευών. Μελέτησε επίσης θέματα εργονομίας. Έθεσε τα θεμέλια της μελέτης βέλτιστης παραγωγής έργου από ανθρώπους και ζώα. Η εργασία του αυτή έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις μετέπειτα μελέτες του Γκασπάρ-Γκυστάβ ντε Κοριόλις.
Η πιο σημαντική μελέτη του, όμως, αφορούσε τους τομείς της ηλεκτροστατικής και του μαγνητισμού. Για να κάνει πειράματα χρησιμοποίησε το στροφικό εκκρεμές, το οποίο επινόησε ο ίδιος. Περιέγραψε επίσης τον τρόπο κατασκευής της μαγνητικής πυξίδας που βασίζεται στο στροφικό εκκρεμές. Απέδειξε τον φερώνυμο νόμο του αντίστροφου τετραγώνου για την ηλεκτροστατική δύναμη ανάμεσα σε δύο φορτία.
Πέντε χρόνια προτού πεθάνει ο Κουλόμπ ήταν πρύτανης του Institut de France (όπως είχε μετονομαστεί η Ακαδημία Επιστημών του Παρισιού).

Η συμβολή του στον ηλεκτρισμό και στον μαγνητισμό με τη διεξαγωγή πειραμάτων ακριβείας απέσπασε αυτό το μέρος της Φυσικής από την παραδοσιακή φυσική φιλοσοφία και το ανήγαγε σε θετική επιστήμη.
Η μονάδα μέτρησης του ηλεκτρικού φορτίου, στο διεθνές σύστημα μονάδων, φέρει προς τιμή του το όνομά του.

 

Στο περίτεχνο όργανο του Κουλόμπ, που φαίνεται και στη φωτογραφία, η δυναμη που προκαλεί τη στροφή είναι η απωστική ηλεκτρική δύναμη μεταξύ δυο σφαιρών, μιας ακίνητης και μιας κινητής. Ο κανονικός ζυγός στρέψης μετρούσε το βάρος ελαφρών αντικειμένων, το οποίο προκαλούσε την στροφή ενός νήματος στο εσωτερικό του οργάνου. 

Οι πρώτες ποσοτικές μελέτες ηλεκτρικών φαινομένων τοποθετούνται στο 1785, οπότε ο Κουλόμπ (Charles Augustin De Coulomb) μέτρησε τις ηλεκτρικές δυνάμεις με ένα πολύ ευαίσθητο δυναμόμετρο, το ζυγό στρέψης.
Έτσι ο Κουλόμπ διατύπωσε τον περίφημο «νόμο του αντίστροφου τετραγώνου» που φέρει το όνομα του:
«Η ελκτική και η απωστική δύναμη ανάμεσα σε δύο ηλεκτρικά φορτισμένα σώματα είναι ανάλογη του φορτίου τους και αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης τους 

http://www.noesis.edu.gr/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1/%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1/%CE%BF-%CE%BD%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-coulomb/ 

Thomas Alva Edison

Ήταν ο περισσότερο παραγωγικός εφευρέτης της σύγχρονης εποχής. Αν και αυτοδίδακτος δραστηριοποιήθηκε σε πολλούς τομείς της τεχνικής. Από τις γνωστότερες εφευρέσεις του είναι το μικρόφωνο, το γραμμόφωνο και ο ηλεκτρικός λαμπτήρας. Πολλές από τις κατασκευές τού Έντισον  ήταν βέβαια, είτε βελτιώσεις άλλων υπαρχουσών με κακή απόδοση, είτε πρότυπα, τα οποία τελειοποιήθηκαν στη συνέχεια από άλλους τεχνικούς.

Γεννήθηκε to 1847 στο Milan της πολιτείας Ohio από πατέρα που εμπορευόταν δημητριακά. Ήδη στα 12 χρόνια του έπρεπε να εργαστεί για να στηρίξει οικονομικά την οικογένειά του. Στα 15 του προσπάθησε να εκδόσει μια εφημερίδα και στη συνέχεια άρχισε να εργάζεται ως τηλεγραφητής στα τραίνα. Άπό αυτή τη θέση απολύθηκε, γιατί συνελήφθη να στέλνει το αναμενόμενο σήμα ελέγχου στον επόμενο σταθμό, αντί χειροκίνητα και με οπτική επαφή με το διερχόμενο τραίνο, αυτόματα με μια συσκευή δικής του επινοήσεως. Το 1868 υπέβαλε αίτηση για την πρώτη ευρεσιτεχνία του με ένα τηλέγραφο χαρακτήρων. Ακολούθησε μεγάλος αριθμός άλλων ευρεσιτεχνιών.

Δημιούργησε το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που τροφοδότησε με ηλεκτρισμό τη Νέα Υόρκη και εξελίχθηκε στη γνωστή γιγαντιαία εταιρία General Electric. Η ανακάλυψή του για την εκπομπή ηλεκτρονίων από πυρακτωμένα μέταλλα, «φαινόμενο Edison», απετέλεσε προϋπόθεση για την κατασκευή της ηλεκτρονικής λυχνίας και την απαρχή της ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Όταν πέθανε ο Έντισον σε ηλικία 84 ετών, είχε αποκτήσει περισσότερα από 1000 διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ανάμεσά τους για μία μέθοδο διαχωρισμού μεταλλευμάτων, ένα για την επεξεργασία και χύτευση του μπετόν, το οποίο απετέλεσε τη βάση για την κατασκευή προκατασκευασμένων οικιών.

Οι 100 εφευρέσεις που άλλαξαν τον κόσμο

Οι 100 εφευρέσεις που άλλαξαν τον κόσμο

Tom Philbin
μετάφραση: Γιάννης Περαντωνάκης
Φυτράκης Α.Ε., 2006

 Συγκεντρωμένες για πρώτη φορά σε έναν περιεκτικό τόμο, σας παρουσιάζουμε τις 100 μεγαλύτερες εφευρέσεις όλων των εποχών - τις συναρπαστικές συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκαν και τον αντίκτυπο που είχαν στην ανθρωπότητα.
Σκεφτείτε! Πού θα είμαστε χωρίς:
- Τον κινητήρα εσωτερικής καύσης
- Το αεροπλάνο
- Το ρολόι
- Το τρανζίστορ
- Την αναισθησία
- Την πυξίδα
- Τις υδραυλικές εγκαταστάσεις
- Την μπαταρία
- Το άροτρο
- Τον ασύρματο
- Την τηλεόραση
- Τον υπολογιστή
Από τη φαινομενικά απλή κατασκευή που κατέστησε εφικτές τις χερσαίες μετακινήσεις έως την απίστευτα περίπλοκη μηχανή που μας επέτρεψε να διασχίζουμε ωκεανούς δίχως να αγγίζουμε το νερό, ο Τομ Φίλμπιν εκθέτει 100 συναρπαστικές περιπέτειες της ανθρώπινης διάνοιας που μας υπενθυμίζουν όχι μόνο πόσο μακριά έχουμε φτάσει, αλλά και τα εκπληκτικά επιτεύγματα για τα οποία είναι ικανός ο άνθρωπος.

Το φύλο της τεχνολογίας και η τεχνολογία του φύλου

Συλλογικό έργο
επιμέλεια: Μαρία Ρεντετζή
μετάφραση: Αμαλία Χατζηευγενιάδου
Εκκρεμές, 2012
Έχει άραγε φύλο η τεχνολογία; Ποιος καθορίζει το φύλο των πραγμάτων και πώς ένα υλικό αντικείμενο, όπως, για παράδειγμα, το κινητό τηλέφωνο, το σίδερο, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο φούρνος μικροκυμάτων ή μια γραφομηχανή -όλα αντικείμενα καθημερινής χρήσης- μετατρέπεται σ' ένα έμφυλο αντικείμενο; Η συλλογή κειμένων που επιμελείται η Μαρία Ρεντετζή έρχεται να απαντήσει σ' αυτό το τόσο ζωτικό ερώτημα που απασχολεί την καθημερινότητά μας.

Το βιβλίο αποτελεί μια διεπιστημονική προσέγγιση της σχέσης φύλου, τεχνολογίας και υλικής κουλτούρας, με άλλα λόγια, φύλου και αντιφατικών πολιτισμικών, οικονομικών και κοινωνικών αξιών και νοημάτων που αποδίδονται σε αντικείμενα και τεχνήματα της καθημερινής ζωής. Τα κείμενα του τόμου, μέσα από μια ιστορική ματιά, εστιάζουν στους τρόπους με τους οποίους αποδίδεται σημασία σε συγκεκριμένες τεχνολογίες, στους τρόπους που γίνονται συγκεκριμένες τεχνολογικές επιλογές, σχεδιάζονται, παράγονται και επιβάλλονται τεχνολογίες, στο πώς συγκεκριμένες τεχνολογίες επηρεάζουν διαφορετικά άντρες και γυναίκες, στους τρόπους που υλικά καθορίζουν και καθορίζονται από έμφυλες σχέσεις, και στους τρόπους που τεχνήματα της καθημερινής ζωής λειτουργούν ως συμβολικά και υλικά αντικείμενα, αποκαλύπτοντας σημαντικά στοιχεία για τις έμφυλες διαφορές.
Αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι τόσο η έννοια της τεχνολογίας όσο και η έννοια του φύλου δεν παραμένουν σταθερές στο χρόνο αλλά η μια νοηματοδοτεί και μορφοποιεί την άλλη. Πρόκειται για μια αμοιβαία σχέση εξάρτησης όπου η τεχνολογία σε όλα τα επίπεδα -σχεδιασμό, παραγωγή, χρήση και κατανάλωση- διαμορφώνει απόψεις για το φύλο και, ταυτόχρονα, έννοιες του φύλου ενσωματώνονται και αντικατοπτρίζονται στον υλικό κόσμο των τεχνολογιών μας. 

Οι απαρχές της εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα

Χριστίνα Αγριαντώνη

Κατάρτι, 2010
Ποια είναι η ιστορία της ελληνικής βιομηχανίας; Πώς οροθετείται στο χρόνο, ποια είναι τα ορόσημα και οι ρυθμοί της, ποιες οι κατακτήσεις και τα πισωγυρίσματα της; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα γύρω από την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Ελλάδας στα οποία προσπαθεί να απαντήσει η παρούσα μελέτη.

"Το πρώτο μέλημα ήταν να αναζητηθούν τα μεγέθη και οι μεταβολές τους στο χρόνο, να προσεγγιστεί η ιστορική πραγματικότητα σε αριθμούς, όσο αυτό ήταν δυνατόν, να προσεγγιστούν οι διαφορετικές φάσεις και τα κρίσιμα σημεία καμπής. Αναπόφευκτα, η αντίστροφη πορεία στο χρόνο οδήγησε στην αρχή και η μελέτη εστίασε την προσοχή της στα πρώτα βήματα της ελληνικής βιομηχανίας που τοποθετούνται στο τελευταίο τρίτο του 19ου αιώνα. Αν όμως τα χρονικά όρια περιορίστηκαν, η θεματική χρειάστηκε να διευρυνθεί, και τα ερωτήματα για τη γέννηση και την εξέλιξη της βιομηχανίας να οργανωθούν σε προβληματισμό για τη διαδικασία εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα. Χρειάστηκαν αναδρομές σε χρόνους πιο μακρινούς και αλλεπάλληλες εκτροπές σε άλλους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, και ιδιαίτερα στον αγροτικό. ...Η μελέτη αυτή επιχειρεί να οργανώσει το διαθέσιμο πληροφοριακό υλικό, ώστε να του δώσει τη μορφή μιας πρώτης, απαραίτητης, ποσοτικής υποδομής για την ιστορία της ελληνικής βιομηχανίας, να σκιαγραφήσει τις γενικές γραμμές της εξέλιξης της κατά τις πρώτες δεκαετίες της ζωής της , και να προτείνει ένα πλαίσιο για τη διερεύνηση του ευρύτερου φαινομένου της εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα."

Κράτος και επιχειρήσεις στην Ελλάδα

Η ιστορία του "Αλουμινίου της Ελλάδος"
Κώστας Κωστής
Πόλις, 2013
Στόχος μου στο βιβλίο αυτό είναι να παρακολουθήσω την ιστορία μιας μεταποιητικής επιχείρησης μέσα από τους μετασχηματισμούς που γνωρίζει η ελληνική βιομηχανία στη διάρκεια του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα. Και αντιστρόφως, να μελετήσω την ελληνική βιομηχανία μέσα από την ιστορία μιας επιχείρησης και ενός προϊόντος που συμβολίζει, όσο ίσως κανένα άλλο, τον εκσυγχρονισμό. Ας μην λησμονούμε ότι το αλουμίνιο υπήρξε, χωρίς καμία αμφιβολία, το μέταλλο του 20ού αιώνα και η εγκαθίδρυση μιας βιομηχανίας παραγωγής αλουμινίου αποτέλεσε το όραμα Ελλήνων μηχανικών, οικονομολόγων και πολιτικών κάθε πολιτικής απόχρωσης. Άρα δύσκολα θα μπορούσε κανείς να βρει άλλη ελληνική επιχείρηση της οποίας η ίδρυση και λειτουργία να συγκεντρώνουν τόσα στοιχεία που να την καθιστούν αντιπροσωπευτική οικονομικών και πολιτικών αντιλήψεων, κρατικών πολιτικών και επιχειρηματικών επιλογών.

Η σημερινή εμπειρία μάς δείχνει ότι ένααπό τα μεγάλα προβλήματα της μεταπολεμικής βιομηχανίας, που οδήγησε σεσυρρίκνωση της ελληνικής μεταποίησης, ήταν τελικά η απουσία μιας νέας βιομηχανικής πολιτικής μετά τη μεταπολίτευση. Από το 1961 μέχρι το 1974 ήταν σαφείς οι πολιτικές προτεραιότητες για την ενίσχυση της βιομηχανίας και για τον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Αντιθέτως, μετά το 1974 το ελληνικό κράτος παρέμεινε προσκολλημένο στην ήδη ξεπερασμένη την εποχή εκείνη αντίληψη για την αξιοποίηση του "φυσικού πλούτου" της χώρας, αδιαφορώντας για την υποστήριξη επιχειρηματικών σχημάτων στον χώρο της μεταποίησης που θα παρήγαν υψηλότερη προστιθέμενη αξίακαι τεχνολογικά θα ήσαν διεθνώς ανταγωνιστικά. Στη λογική αυτή, η πολιτική στήριξης της βιομηχανίας, ασφαλώς κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί κατ' ανάγκην ανορθολογική ή σπάταλη. Αντ’ αυτού, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, εγκαταλείπεται κάθε «παραγωγική» αντίληψη για την ελληνική οικονομία και όλο το βάρος πέφτει πλέον στον τριτογενή τομέα και στην προσαρμογή των ονομαστικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας στις απαιτήσεις της συνθήκης του Μάαστριχτ.

Το "όραμα της εκβιομηχάνισης" ξεθώριασε στην Ελλάδα μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και μάλλον άδοξα, αν λάβει κανείς υπόψη του τη βαρύτητα που είχε για το ελληνικό κράτος από το 1930 μέχρι το 1990 περίπου. Έδωσε τη θέση του στο ιδανικό της κατανάλωσης, το οποίο δεν οδήγησε πολύ μακριά τη χώρα. Στις σημερινές συνθήκες δεν είναι δυνατόν να επιστρέψει κανείς στο μεταποιητικό πρότυπο της μεταπολεμικής Ελλάδας. Το ζητούμενο μάλλον είναι πώς θα δημιουργηθούν τα εφαλτήρια για ένα καινούργιο πρότυπο ανάπτυξης. Και από το πρότυπο αυτό η ελληνική βιομηχανία δεν μπορεί να απουσιάζει, ακόμη και εάν ο ρόλος της θα είναι περιορισμένος σε σχέση με εκείνον που οραματίζονταν όσοι έφτιαξαν τη μεταπολεμική Ελλάδα.

Η φλέβα της γης

Τα μεταλλεία της Ελλάδας, 19ος - 20ός αιώνας
Λήδα Παπαστεφανάκη
Βιβλιόραμα, 2017

Τα μεταλλικά και αμέταλλα ορυκτά, περισσότερο από κάθε άλλη πρώτη ύλη, συμμετείχαν στη διαδικασία της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, που ως ιστορική τάση χαρακτηρίζει τη νεότερη εποχή. Η εξορυκτική δραστηριότητα αποτέλεσε, ήδη από τον 19ο αιώνα, ιδιαίτερο τομέα της ελληνικής οικονομίας, με διεθνικό προσανατολισμό. Το βασικό ερώτημα που πραγματεύεται το βιβλίο είναι πώς συνέβαλε η εξορυκτική δραστηριότητα στην εγχώρια οικονομική ανάπτυξη, επηρέασε τις κοινωνικές σχέσεις και διαμόρφωσε πολιτικές.

Κεντρική θέση στην προσέγγιση αυτή έχει η έννοια του καταμερισμού εργασίας, μέσω της οποίας μελετώνται οι κοινωνικές και οικονομικές διαφοροποιήσεις σε πολλαπλά επίπεδα: αφενός, εντάσσεται η ελληνική περίπτωση σε ένα σύστημα ιεραρχημένων σχέσεων στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, αφετέρου, ερευνώνται πιο συστηματικά οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα στη μικρή και μεσαία κλίμακα, και, τέλος, εξετάζεται ο καταμερισμός εργασίας στους ίδιους τους χώρους εργασίας, στα μεταλλεία, αλλά και στις οικογένειες των μεταλλωρύχων, όπου εντοπίζονται οι σχέσεις, οι εντάσεις και οι δυναμικές που αναπτύσσονται εντός τους.

Θέματα ειδικότερης μελέτης αποτελούν οι επιχειρήσεις, οι τεχνικές και οι μέθοδοι εξόρυξης, η γεωγραφική διασπορά και ο κατακερματισμός των εκμεταλλεύσεων, η ποικιλία των κοιτασμάτων, η εξάρτηση από τις διεθνείς αγορές, η κοινωνική ομάδα των μεταλλειολόγων μηχανικών, η αγορά και οι συνθήκες εργασίας, οι εργολαβικές ομάδες, η επαγγελματική νοσηρότητα των μεταλλωρύχων, το εργατικό κίνημα και οι απεργίες, η επίδραση της εξορυκτικής δραστηριότητας στις τοπικές κοινωνίες όπου λειτουργούσαν μεταλλεία (Λαύριο, Σέριφος, Εύβοια κ.ά).