Charles-Augustin Coulomb

Σαρλ Ωγκυστέν ντε Κουλόμπ  γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου του 1736 στην Ανγκουλέμ της Γαλλίας και πέθανε στις 23 Αυγούστου του 1806 στο Παρίσι.
Σπούδασε στη στρατιωτική σχολή της πόλης Μεζιέρ και αποφοίτησε το 1761 ως στρατιωτικός μηχανικός με τον βαθμό του υπολοχαγού.
Υπηρέτησε εννέα χρόνια στην Καραϊβική, όπου ήταν υπεύθυνος για την κατασκευή των οχυρών της Μαρτινίκας. Το 1774 ο Κουλόμπ έγινε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Παρισιού. Βραβεύτηκε από την Ακαδημία για μία εργασία του σχετικά με τις μαγνητικές πυξίδες. Το 1779 δημοσίευσε την ανάλυσή του για την τριβή στη λειτουργία των μηχανών και συγκεκριμένα τον τρόπο της μεταβολής της τριβής με την πίεση. Βραβεύθηκε εκ νέου για αυτήν την μελέτη του, μία εργασία που έμεινε αξεπέραστη για 150 χρόνια. Τα επόμενα 25 χρόνια παρουσίασε στην Ακαδημία άλλες 25 μελέτες πάνω σε θέματα του ηλεκτρισμού, μαγνητισμού, της στρέψης και των εφαρμογών της. Συνέγραψε επίσης εκατοντάδες μελέτες για κατασκευές δημοσίων έργων. Ο Κουλόμπ ήταν πολυγραφότατος και δεν άφηνε να χαθεί καμία ευκαιρία για τη διεξαγωγή μελετών. Μελέτησε την αντοχή των υλικών και τις δυνάμεις φορτίων πάνω σε δοκούς συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη της στατικής των κατασκευών. Μελέτησε επίσης θέματα εργονομίας. Έθεσε τα θεμέλια της μελέτης βέλτιστης παραγωγής έργου από ανθρώπους και ζώα. Η εργασία του αυτή έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις μετέπειτα μελέτες του Γκασπάρ-Γκυστάβ ντε Κοριόλις.
Η πιο σημαντική μελέτη του, όμως, αφορούσε τους τομείς της ηλεκτροστατικής και του μαγνητισμού. Για να κάνει πειράματα χρησιμοποίησε το στροφικό εκκρεμές, το οποίο επινόησε ο ίδιος. Περιέγραψε επίσης τον τρόπο κατασκευής της μαγνητικής πυξίδας που βασίζεται στο στροφικό εκκρεμές. Απέδειξε τον φερώνυμο νόμο του αντίστροφου τετραγώνου για την ηλεκτροστατική δύναμη ανάμεσα σε δύο φορτία.
Πέντε χρόνια προτού πεθάνει ο Κουλόμπ ήταν πρύτανης του Institut de France (όπως είχε μετονομαστεί η Ακαδημία Επιστημών του Παρισιού).

Η συμβολή του στον ηλεκτρισμό και στον μαγνητισμό με τη διεξαγωγή πειραμάτων ακριβείας απέσπασε αυτό το μέρος της Φυσικής από την παραδοσιακή φυσική φιλοσοφία και το ανήγαγε σε θετική επιστήμη.
Η μονάδα μέτρησης του ηλεκτρικού φορτίου, στο διεθνές σύστημα μονάδων, φέρει προς τιμή του το όνομά του.

 

Στο περίτεχνο όργανο του Κουλόμπ, που φαίνεται και στη φωτογραφία, η δυναμη που προκαλεί τη στροφή είναι η απωστική ηλεκτρική δύναμη μεταξύ δυο σφαιρών, μιας ακίνητης και μιας κινητής. Ο κανονικός ζυγός στρέψης μετρούσε το βάρος ελαφρών αντικειμένων, το οποίο προκαλούσε την στροφή ενός νήματος στο εσωτερικό του οργάνου. 

Οι πρώτες ποσοτικές μελέτες ηλεκτρικών φαινομένων τοποθετούνται στο 1785, οπότε ο Κουλόμπ (Charles Augustin De Coulomb) μέτρησε τις ηλεκτρικές δυνάμεις με ένα πολύ ευαίσθητο δυναμόμετρο, το ζυγό στρέψης.
Έτσι ο Κουλόμπ διατύπωσε τον περίφημο «νόμο του αντίστροφου τετραγώνου» που φέρει το όνομα του:
«Η ελκτική και η απωστική δύναμη ανάμεσα σε δύο ηλεκτρικά φορτισμένα σώματα είναι ανάλογη του φορτίου τους και αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης τους 

http://www.noesis.edu.gr/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1/%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1/%CE%BF-%CE%BD%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-coulomb/ 

Thomas Alva Edison

Ήταν ο περισσότερο παραγωγικός εφευρέτης της σύγχρονης εποχής. Αν και αυτοδίδακτος δραστηριοποιήθηκε σε πολλούς τομείς της τεχνικής. Από τις γνωστότερες εφευρέσεις του είναι το μικρόφωνο, το γραμμόφωνο και ο ηλεκτρικός λαμπτήρας. Πολλές από τις κατασκευές τού Έντισον  ήταν βέβαια, είτε βελτιώσεις άλλων υπαρχουσών με κακή απόδοση, είτε πρότυπα, τα οποία τελειοποιήθηκαν στη συνέχεια από άλλους τεχνικούς.

Γεννήθηκε to 1847 στο Milan της πολιτείας Ohio από πατέρα που εμπορευόταν δημητριακά. Ήδη στα 12 χρόνια του έπρεπε να εργαστεί για να στηρίξει οικονομικά την οικογένειά του. Στα 15 του προσπάθησε να εκδόσει μια εφημερίδα και στη συνέχεια άρχισε να εργάζεται ως τηλεγραφητής στα τραίνα. Άπό αυτή τη θέση απολύθηκε, γιατί συνελήφθη να στέλνει το αναμενόμενο σήμα ελέγχου στον επόμενο σταθμό, αντί χειροκίνητα και με οπτική επαφή με το διερχόμενο τραίνο, αυτόματα με μια συσκευή δικής του επινοήσεως. Το 1868 υπέβαλε αίτηση για την πρώτη ευρεσιτεχνία του με ένα τηλέγραφο χαρακτήρων. Ακολούθησε μεγάλος αριθμός άλλων ευρεσιτεχνιών.

Δημιούργησε το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που τροφοδότησε με ηλεκτρισμό τη Νέα Υόρκη και εξελίχθηκε στη γνωστή γιγαντιαία εταιρία General Electric. Η ανακάλυψή του για την εκπομπή ηλεκτρονίων από πυρακτωμένα μέταλλα, «φαινόμενο Edison», απετέλεσε προϋπόθεση για την κατασκευή της ηλεκτρονικής λυχνίας και την απαρχή της ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Όταν πέθανε ο Έντισον σε ηλικία 84 ετών, είχε αποκτήσει περισσότερα από 1000 διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ανάμεσά τους για μία μέθοδο διαχωρισμού μεταλλευμάτων, ένα για την επεξεργασία και χύτευση του μπετόν, το οποίο απετέλεσε τη βάση για την κατασκευή προκατασκευασμένων οικιών.

Οι 100 εφευρέσεις που άλλαξαν τον κόσμο

Οι 100 εφευρέσεις που άλλαξαν τον κόσμο

Tom Philbin
μετάφραση: Γιάννης Περαντωνάκης
Φυτράκης Α.Ε., 2006

 Συγκεντρωμένες για πρώτη φορά σε έναν περιεκτικό τόμο, σας παρουσιάζουμε τις 100 μεγαλύτερες εφευρέσεις όλων των εποχών - τις συναρπαστικές συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκαν και τον αντίκτυπο που είχαν στην ανθρωπότητα.
Σκεφτείτε! Πού θα είμαστε χωρίς:
- Τον κινητήρα εσωτερικής καύσης
- Το αεροπλάνο
- Το ρολόι
- Το τρανζίστορ
- Την αναισθησία
- Την πυξίδα
- Τις υδραυλικές εγκαταστάσεις
- Την μπαταρία
- Το άροτρο
- Τον ασύρματο
- Την τηλεόραση
- Τον υπολογιστή
Από τη φαινομενικά απλή κατασκευή που κατέστησε εφικτές τις χερσαίες μετακινήσεις έως την απίστευτα περίπλοκη μηχανή που μας επέτρεψε να διασχίζουμε ωκεανούς δίχως να αγγίζουμε το νερό, ο Τομ Φίλμπιν εκθέτει 100 συναρπαστικές περιπέτειες της ανθρώπινης διάνοιας που μας υπενθυμίζουν όχι μόνο πόσο μακριά έχουμε φτάσει, αλλά και τα εκπληκτικά επιτεύγματα για τα οποία είναι ικανός ο άνθρωπος.

Το φύλο της τεχνολογίας και η τεχνολογία του φύλου

Συλλογικό έργο
επιμέλεια: Μαρία Ρεντετζή
μετάφραση: Αμαλία Χατζηευγενιάδου
Εκκρεμές, 2012
Έχει άραγε φύλο η τεχνολογία; Ποιος καθορίζει το φύλο των πραγμάτων και πώς ένα υλικό αντικείμενο, όπως, για παράδειγμα, το κινητό τηλέφωνο, το σίδερο, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο φούρνος μικροκυμάτων ή μια γραφομηχανή -όλα αντικείμενα καθημερινής χρήσης- μετατρέπεται σ' ένα έμφυλο αντικείμενο; Η συλλογή κειμένων που επιμελείται η Μαρία Ρεντετζή έρχεται να απαντήσει σ' αυτό το τόσο ζωτικό ερώτημα που απασχολεί την καθημερινότητά μας.

Το βιβλίο αποτελεί μια διεπιστημονική προσέγγιση της σχέσης φύλου, τεχνολογίας και υλικής κουλτούρας, με άλλα λόγια, φύλου και αντιφατικών πολιτισμικών, οικονομικών και κοινωνικών αξιών και νοημάτων που αποδίδονται σε αντικείμενα και τεχνήματα της καθημερινής ζωής. Τα κείμενα του τόμου, μέσα από μια ιστορική ματιά, εστιάζουν στους τρόπους με τους οποίους αποδίδεται σημασία σε συγκεκριμένες τεχνολογίες, στους τρόπους που γίνονται συγκεκριμένες τεχνολογικές επιλογές, σχεδιάζονται, παράγονται και επιβάλλονται τεχνολογίες, στο πώς συγκεκριμένες τεχνολογίες επηρεάζουν διαφορετικά άντρες και γυναίκες, στους τρόπους που υλικά καθορίζουν και καθορίζονται από έμφυλες σχέσεις, και στους τρόπους που τεχνήματα της καθημερινής ζωής λειτουργούν ως συμβολικά και υλικά αντικείμενα, αποκαλύπτοντας σημαντικά στοιχεία για τις έμφυλες διαφορές.
Αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι τόσο η έννοια της τεχνολογίας όσο και η έννοια του φύλου δεν παραμένουν σταθερές στο χρόνο αλλά η μια νοηματοδοτεί και μορφοποιεί την άλλη. Πρόκειται για μια αμοιβαία σχέση εξάρτησης όπου η τεχνολογία σε όλα τα επίπεδα -σχεδιασμό, παραγωγή, χρήση και κατανάλωση- διαμορφώνει απόψεις για το φύλο και, ταυτόχρονα, έννοιες του φύλου ενσωματώνονται και αντικατοπτρίζονται στον υλικό κόσμο των τεχνολογιών μας. 

Οι απαρχές της εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα

Χριστίνα Αγριαντώνη

Κατάρτι, 2010
Ποια είναι η ιστορία της ελληνικής βιομηχανίας; Πώς οροθετείται στο χρόνο, ποια είναι τα ορόσημα και οι ρυθμοί της, ποιες οι κατακτήσεις και τα πισωγυρίσματα της; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα γύρω από την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Ελλάδας στα οποία προσπαθεί να απαντήσει η παρούσα μελέτη.

"Το πρώτο μέλημα ήταν να αναζητηθούν τα μεγέθη και οι μεταβολές τους στο χρόνο, να προσεγγιστεί η ιστορική πραγματικότητα σε αριθμούς, όσο αυτό ήταν δυνατόν, να προσεγγιστούν οι διαφορετικές φάσεις και τα κρίσιμα σημεία καμπής. Αναπόφευκτα, η αντίστροφη πορεία στο χρόνο οδήγησε στην αρχή και η μελέτη εστίασε την προσοχή της στα πρώτα βήματα της ελληνικής βιομηχανίας που τοποθετούνται στο τελευταίο τρίτο του 19ου αιώνα. Αν όμως τα χρονικά όρια περιορίστηκαν, η θεματική χρειάστηκε να διευρυνθεί, και τα ερωτήματα για τη γέννηση και την εξέλιξη της βιομηχανίας να οργανωθούν σε προβληματισμό για τη διαδικασία εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα. Χρειάστηκαν αναδρομές σε χρόνους πιο μακρινούς και αλλεπάλληλες εκτροπές σε άλλους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, και ιδιαίτερα στον αγροτικό. ...Η μελέτη αυτή επιχειρεί να οργανώσει το διαθέσιμο πληροφοριακό υλικό, ώστε να του δώσει τη μορφή μιας πρώτης, απαραίτητης, ποσοτικής υποδομής για την ιστορία της ελληνικής βιομηχανίας, να σκιαγραφήσει τις γενικές γραμμές της εξέλιξης της κατά τις πρώτες δεκαετίες της ζωής της , και να προτείνει ένα πλαίσιο για τη διερεύνηση του ευρύτερου φαινομένου της εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα."

Κράτος και επιχειρήσεις στην Ελλάδα

Η ιστορία του "Αλουμινίου της Ελλάδος"
Κώστας Κωστής
Πόλις, 2013
Στόχος μου στο βιβλίο αυτό είναι να παρακολουθήσω την ιστορία μιας μεταποιητικής επιχείρησης μέσα από τους μετασχηματισμούς που γνωρίζει η ελληνική βιομηχανία στη διάρκεια του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα. Και αντιστρόφως, να μελετήσω την ελληνική βιομηχανία μέσα από την ιστορία μιας επιχείρησης και ενός προϊόντος που συμβολίζει, όσο ίσως κανένα άλλο, τον εκσυγχρονισμό. Ας μην λησμονούμε ότι το αλουμίνιο υπήρξε, χωρίς καμία αμφιβολία, το μέταλλο του 20ού αιώνα και η εγκαθίδρυση μιας βιομηχανίας παραγωγής αλουμινίου αποτέλεσε το όραμα Ελλήνων μηχανικών, οικονομολόγων και πολιτικών κάθε πολιτικής απόχρωσης. Άρα δύσκολα θα μπορούσε κανείς να βρει άλλη ελληνική επιχείρηση της οποίας η ίδρυση και λειτουργία να συγκεντρώνουν τόσα στοιχεία που να την καθιστούν αντιπροσωπευτική οικονομικών και πολιτικών αντιλήψεων, κρατικών πολιτικών και επιχειρηματικών επιλογών.

Η σημερινή εμπειρία μάς δείχνει ότι ένααπό τα μεγάλα προβλήματα της μεταπολεμικής βιομηχανίας, που οδήγησε σεσυρρίκνωση της ελληνικής μεταποίησης, ήταν τελικά η απουσία μιας νέας βιομηχανικής πολιτικής μετά τη μεταπολίτευση. Από το 1961 μέχρι το 1974 ήταν σαφείς οι πολιτικές προτεραιότητες για την ενίσχυση της βιομηχανίας και για τον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Αντιθέτως, μετά το 1974 το ελληνικό κράτος παρέμεινε προσκολλημένο στην ήδη ξεπερασμένη την εποχή εκείνη αντίληψη για την αξιοποίηση του "φυσικού πλούτου" της χώρας, αδιαφορώντας για την υποστήριξη επιχειρηματικών σχημάτων στον χώρο της μεταποίησης που θα παρήγαν υψηλότερη προστιθέμενη αξίακαι τεχνολογικά θα ήσαν διεθνώς ανταγωνιστικά. Στη λογική αυτή, η πολιτική στήριξης της βιομηχανίας, ασφαλώς κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί κατ' ανάγκην ανορθολογική ή σπάταλη. Αντ’ αυτού, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, εγκαταλείπεται κάθε «παραγωγική» αντίληψη για την ελληνική οικονομία και όλο το βάρος πέφτει πλέον στον τριτογενή τομέα και στην προσαρμογή των ονομαστικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας στις απαιτήσεις της συνθήκης του Μάαστριχτ.

Το "όραμα της εκβιομηχάνισης" ξεθώριασε στην Ελλάδα μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και μάλλον άδοξα, αν λάβει κανείς υπόψη του τη βαρύτητα που είχε για το ελληνικό κράτος από το 1930 μέχρι το 1990 περίπου. Έδωσε τη θέση του στο ιδανικό της κατανάλωσης, το οποίο δεν οδήγησε πολύ μακριά τη χώρα. Στις σημερινές συνθήκες δεν είναι δυνατόν να επιστρέψει κανείς στο μεταποιητικό πρότυπο της μεταπολεμικής Ελλάδας. Το ζητούμενο μάλλον είναι πώς θα δημιουργηθούν τα εφαλτήρια για ένα καινούργιο πρότυπο ανάπτυξης. Και από το πρότυπο αυτό η ελληνική βιομηχανία δεν μπορεί να απουσιάζει, ακόμη και εάν ο ρόλος της θα είναι περιορισμένος σε σχέση με εκείνον που οραματίζονταν όσοι έφτιαξαν τη μεταπολεμική Ελλάδα.

Η φλέβα της γης

Τα μεταλλεία της Ελλάδας, 19ος - 20ός αιώνας
Λήδα Παπαστεφανάκη
Βιβλιόραμα, 2017

Τα μεταλλικά και αμέταλλα ορυκτά, περισσότερο από κάθε άλλη πρώτη ύλη, συμμετείχαν στη διαδικασία της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, που ως ιστορική τάση χαρακτηρίζει τη νεότερη εποχή. Η εξορυκτική δραστηριότητα αποτέλεσε, ήδη από τον 19ο αιώνα, ιδιαίτερο τομέα της ελληνικής οικονομίας, με διεθνικό προσανατολισμό. Το βασικό ερώτημα που πραγματεύεται το βιβλίο είναι πώς συνέβαλε η εξορυκτική δραστηριότητα στην εγχώρια οικονομική ανάπτυξη, επηρέασε τις κοινωνικές σχέσεις και διαμόρφωσε πολιτικές.

Κεντρική θέση στην προσέγγιση αυτή έχει η έννοια του καταμερισμού εργασίας, μέσω της οποίας μελετώνται οι κοινωνικές και οικονομικές διαφοροποιήσεις σε πολλαπλά επίπεδα: αφενός, εντάσσεται η ελληνική περίπτωση σε ένα σύστημα ιεραρχημένων σχέσεων στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, αφετέρου, ερευνώνται πιο συστηματικά οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα στη μικρή και μεσαία κλίμακα, και, τέλος, εξετάζεται ο καταμερισμός εργασίας στους ίδιους τους χώρους εργασίας, στα μεταλλεία, αλλά και στις οικογένειες των μεταλλωρύχων, όπου εντοπίζονται οι σχέσεις, οι εντάσεις και οι δυναμικές που αναπτύσσονται εντός τους.

Θέματα ειδικότερης μελέτης αποτελούν οι επιχειρήσεις, οι τεχνικές και οι μέθοδοι εξόρυξης, η γεωγραφική διασπορά και ο κατακερματισμός των εκμεταλλεύσεων, η ποικιλία των κοιτασμάτων, η εξάρτηση από τις διεθνείς αγορές, η κοινωνική ομάδα των μεταλλειολόγων μηχανικών, η αγορά και οι συνθήκες εργασίας, οι εργολαβικές ομάδες, η επαγγελματική νοσηρότητα των μεταλλωρύχων, το εργατικό κίνημα και οι απεργίες, η επίδραση της εξορυκτικής δραστηριότητας στις τοπικές κοινωνίες όπου λειτουργούσαν μεταλλεία (Λαύριο, Σέριφος, Εύβοια κ.ά).

Ιστορίες για ποδήλατα, βακελίτες και λαμπτήρες

Πώς η κοινωνία κατευθύνει τις κοινωνικές εξελίξεις, και το αντίστροφο
Wiebe E. Bijker
μετάφραση: Παναγιώτης Σταυρόπουλος
Κλειδάριθμος, 2010

Το πρωτότυπο αυτό βιβλίο παρουσιάζει το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εμφανίστηκαν τρεις τεχνολογικές καινοτομίες:
- Το ποδήλατο
- Το πρώτο συνθετικό πλαστικό
- Και οι λαμπτήρες φθορισμού
Και τι το ιδιαίτερο έχουν αυτές οι "εφευρέσεις;" μπορεί να αναρωτηθεί ο αναγνώστης. Γιατί να γίνουν αντικείμενο ενός βιβλίου; Η απάντηση είναι απλή. Οι τρεις αυτές τεχνολογικές καινοτομίες είναι αντιπροσωπευτικές και δείχνουν ξεκάθαρα πώς η τεχνολογία επηρεάζεται από την κοινωνική πραγματικότητα, και φυσικά πόσο πολύ την επηρεάζει.
Παρουσιάζονται έτσι τρεις εφευρέσεις με φόντο την κοινωνική πραγματικότητα που τις δημιούργησε και μέσα από την έξυπνη ανάλυση του Bijker βγαίνουν στην επιφάνεια ενδιαφέρουσες πτυχές των κοινωνικών αντιλήψεων και της κουλτούρας της εκάστοτε ιστορικής συγκυρίας.
Το βιβλίο είναι γραμμένο με ζωντάνια και απλό λόγο που θα συναρπάσουν τον αναγνώστη.
Διαβάζοντας το "Ιστορίες για Ποδήλατα, Βακελίτες και Λαμπτήρες" ο αναγνώστης θα βρει απαντήσεις στα ακόλουθα -καθώς και σε πολλά άλλα- ενδιαφέροντα ερωτήματα:
Πώς επηρεάστηκε το σχήμα του ποδηλάτου από τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και ποιο ρόλο διαδραμάτισαν οι "νεαροί εύποροι και τολμηροί άντρες" στη διάδοση της νέας εφεύρεσης.
Πόσο καθοριστικός ήταν ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος στην κατασκευή του πρώτου συνθετικού πλαστικού;Ποιες συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ ανταγωνιστικών εταιρειών επηρέασαν το τελικό σχήμα των λαμπτήρων;... 

Τα γρανάζια του χρόνου

Τα ρολόγια και η δημιουργία του σύχρονου κόσμου
David S. Landes
μετάφραση: Λύο Καλοβυρνάς
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2012
Στα "Γρανάζια του χρόνου" επιχειρείται μια πρώτη απόπειρα να καταγραφεί η γενική ιστορία της μέτρησης του χρόνου και η (θετική ή αρνητική) συμβολή της σε ό,τι αποκαλούμε σύγχρονο πολιτισμό. Κατά τον Λάντες, η εφεύρεση του μηχανικού ρολογιού στη μεσαιωνική Ευρώπη ήταν μία από τις σημαντικότερες εφευρέσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας - όχι στην ίδια κατηγορία με τη φωτιά και τον τροχό, αλλά συγκρίσιμη με την τυπογραφία, όσον αφορά τις επαναστατικές επιπτώσεις που είχε στις πολιτισμικές αξίες, τις τεχνολογικές αλλαγές, την οργάνωση της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, αλλά και τη διαμόρφωση της ανθρώπινης προσωπικότητας.

Το βιβλίο διαιρείται σε τρία μέρη. Το πρώτο μέρος θέτει το ερώτημα πώς και γιατί μια τόσο γόνιμη εφεύρεση εμφανίστηκε στην Ευρώπη και παρέμεινε ευρωπαϊκό μονοπώλιο για περίπου πεντακόσια χρόνια. Πρόκειται δηλαδή για μελέτη σε επίπεδο πολιτισμικής ιστορίας, για τις συγκριτικές αξίες και τις επιπτώσεις τους στην κοινωνική δράση. Το δεύτερο μέρος είναι μια μελέτη της ιστορίας της επιστήμης και της τεχνικής. Δείχνει πώς φτάσαμε από τους στοιχειώδεις μηχανισμούς που μετρούσαν τον χρόνο κατά προσέγγιση σε όργανα υψηλής ακρίβειας και παρουσιάζει την ιστορία της βελτίωσης του ρολογιού ως οργάνου. Το τρίτο μέρος -το εκτενέστερο- ασχολείται με τους ανθρώπους που έφτιαξαν φορητά ή σταθερά ρολόγια, καθώς και με τον τρόπο που τα έφτιαξαν. Πρόκειται για μια μελέτη οικονομικής ιστορίας, το ιστορικό της εξέλιξης των τεχνικών κατασκευής και των μεθόδων παραγωγής. Όπως σημειώνει ο συγγραφέας, η έρευνα τον οδήγησε σε "απρόσμενες ατραπούς και κατευθύνσεις: σε θέματα όπως η θρησκεία και η λαογραφία, τα μαθηματικά και η μηχανική, η αστρονομία και η ναυσιπλοΐα, αλλά και σε πολύ διαφορετικούς τόπους, όπως στην αυλή του Μεγάλου Χάνου και του αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στα αστεροσκοπεία της αναγεννησιακής Ευρώπης πριν από την ανακάλυψη των τηλεσκοπίων, στους κύκλους των λογίων του Παλαιού Καθεστώτος, στη φονική ρότα των γαλιονιών της Μανίλας, στις εκκωφαντικά σιωπηλές διαμάχες περί χρονομέτρησης στα παρατηρητήρια του Κιού, της Γενεύης και του Νεσατέλ, από τα ασφυκτικά γεμάτα και ακατάστατα εργαστήρια των cabinotiers της Γενεύης και το κατάστημα ενός τεχνίτη στο ορεινό Νεσατέλ μέχρι τα κτίρια των εργοστασίων με τα αμέτρητα παράθυρα στο Ουώλθαμ της Μασσαχουσέττης και στο Έλτζιν του Ιλλινόι, και τις άθλιες φάμπρικες κατασκευής ρολογιών της Νοτιοανατολικής Ασίας". 

Η θαυμαστή εποχή της νέας τεχνολογίας

Εργασία, πρόοδος και ευημερία στα χρόνια των έξυπνων τεχνολογιών

Erik Brynjolfsson, Andrew McAfee
μετάφραση: Γιώργος Ναθαναήλ

Κριτική, 2016
Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν αλλάξει το τοπίο της επιστήμης, της οικονομίας και της κοινωνίας. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου περιγράφονται τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της δεύτερης εποχής των μηχανών. Πολλά παραδείγματα της πρόσφατης τεχνολογικής προόδου αποκαλύπτουν γιατί πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι στο μέλλον η κλίμακα και ο ρυθμός της καινοτομίας στους υπολογιστές, τη ρομποτική και τις άλλες ψηφιακές τεχνολογίες δεν μπορεί παρά να επιταχυνθεί.
Στο δεύτερο μέρος, οι συγγραφείς διερευνούν την αφθονία και την ανισότητα
-τις δυο οικονομικές συνέπειες αυτής της προόδου- και, στο τρίτο μέρος, εξετάζουν ποιες παρεμβάσεις είναι κατάλληλες και αποτελεσματικές γι' αυτή τη νέα εποχή που διανύουμε. Ένα βιβλίο που συνεισφέρει σε μία από τις πιο καίριες συζητήσεις της εποχής μας: καινοτομία, επιχειρηματικότητα, αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Και ταυτόχρονα έρχεται ως γόνιμη υπενθύμιση της ανθρωπιάς που δεν θέλουμε να χάσουμε.


"Βιώσαμε μερικές εμπειρίες από το μέλλον στο σημερινό απίστευτο περιβάλλον της ψηφιακής καινοτομίας. Πήγαμε βόλτα με ένα αυτοκίνητο χωρίς οδηγό, είδαμε έναν υπολογιστή να νικά ομάδες φοιτητών από το Χάρβαρντ και το MIT στο παιχνίδι Jeopardy!, εκπαιδεύσαμε ένα βιομηχανικό ρομπότ πιάνοντας τον καρπό του και καθοδηγώντας το σε μια σειρά βημάτων, περιεργαστήκαμε ένα υπέροχο μεταλλικό κύπελλο φτιαγμένο σε τρισδιάστατο εκτυπωτή και είχαμε αμέτρητες άλλες συναρπαστικές απροσδόκητες επαφές με την τεχνολογία", ομολογούν οι ίδιοι οι συγγραφείς.

Το τεχνικό σύστημα

Ζακ Ελλύλ
μετάφραση: Γιάννης Δ. Ιωαννίδης

Αλήστου Μνήμης, 2013

Είναι αδύνατον να καταλάβουμε τη σύγχρονη κοινωνία αν δεν γνωρίζουμε με σαφήνεια τον παράγοντα που κατά κύριο λόγο την καθορίζει, δηλαδή την Τεχνική. Η Τεχνική είναι πολύ ευρύτερη από την τεχνολογία: συνιστά το σύνολο των μέσων και των μεθόδων που επινοούνται και επιλέγονται ορθολογιστικά σε κάθε τομέα της ζωής, με αποκλειστικό κριτήριο την αποτελεσματικότητα σε κάθε δεδομένη στιγμή. Οφείλουμε αυτόν τον απλό και διαυγή ορισμό στον Ζακ Ελλύλ (1912-1994), ο οποίος υπήρξε ένας από τους πρώτους (1935) που αντιλήφθηκε τη βαρύτητα του τεχνικού φαινομένου στην κοινωνία μας και οπωσδήποτε ο πρώτος (1954) που περιέγραψε την Τεχνική και τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της: αυτονομία, ενότητα, καθολικότητα, ολοποίηση, αυτομεγέθυνση, αυτοματισμός και αέναη πρόοδος, μεταξύ άλλων.

Στο "Τεχνικό Σύστημα" (1977), ξεκινώντας από έναν ευρύτατο διάλογο με μια πληθώρα σημαντικών στοχαστών -από τον Μάμφορντ, τον Μπωντριγιάρ και τον Λεφέβρ έως τον Αρόν, τον Μακλούαν και τον Ντεμπόρ-, ο Ελλύλ καταδεικνύει διεξοδικά ότι σήμερα η Τεχνική έχει αναπτυχθεί όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά. Δεν αποτελεί απλώς τον καθοριστικό παράγοντα της σύγχρονης κοινωνίας. Η Τεχνική, κυρίως μέσω της διασύνδεσης όλων των επιμέρους τεχνικών παραγόντων που επέτρεψε η πληροφορική, έχει μετασχηματιστεί σε Σύστημα. Οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης για τον άνθρωπο είναι πολυάριθμες και ζωτικής σημασίας.

Άραγε, μέσα από την ανατομία του Τεχνικού Συστήματος, ο Ζακ Ελλύλ "προέβλεψε σχεδόν τα πάντα", όπως θεωρεί ο μελετητής του, Ζαν-Λυκ Πορκέ; Πιστεύουμε πως η μελέτη του παρόντος βιβλίου θα βοηθήσει σημαντικά τον αναγνώστη να δώσει τη δική του απάντηση σε αυτό το ενδιαφέρον ερώτημα. 

Tσερνόμπιλ

26 Απριλίου 1986. Ξημερώματα Σαββάτου στον Πυρηνικό Σταθμό Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ της Σοβιετικής Ενωσης. Η έκρηξη που συνέβη κατά τη διάρκεια ενός πειράματος ρουτίνας που λάμβανε χώρα στον 4o αντιδραστήρα του εργοστασίου αλλάζει τη σύγχρονη Ιστορία.

Ακολουθεί μια δεύτερη έκρηξη. Η οροφή του κτιρίου καταστρέφεται, φλόγες ξεσπούν και τα ραδιενεργά στοιχεία του πυρήνα διοχετεύονται ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον. Αυτό που αρχικά φαινόταν σαν ένα απλό λάθος, εξελίσσεται στο μέγιστο προβλεπόμενο ατύχημα στη Διεθνή Κλίμακα Πυρηνικών Γεγονότων, αυτό με τον αριθμό 7. Επρεπε να φτάσουμε στο 2011 και στο ατύχημα της Φουκουσίμα για να εμφανιστεί ξανά ο ίδιος εφιαλτικός αριθμός.

Τριάντα ένας άνθρωποι πεθαίνουν τις πρώτες ημέρες, 500.000 εργάτες δουλεύουν εκτεθειμένοι στη ραδιενέργεια για να αποτρέψουν την περαιτέρω καταστροφή τούς επόμενους μήνες, η μόλυνση θα φτάσει ως τη Νορβηγία, ενώ οι έρευνες για την αύξηση των ποσοστών όσων προσβλήθηκαν από καρκίνο είναι ακόμη σε εξέλιξη. 

 

Περίπου 5 εκατ. άνθρωποι ζουν ακόμα σε περιοχές εκτεθειμένες σε ραδιενέργεια. Η ποσότητα ραδιενέργειας που απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα είναι σχεδόν 200 φορές μεγαλύτερη από τη ραδιενέργεια που απελευθερώθηκε από τις δύο ατομικές βόμβες του Ναγκασάκι και της Χιροσίμα μαζί.

 

Το Πριπιάτ, η κοντινότερη πόλη, εκκενώθηκε δύο μέρες μετά την καταστροφή. Σε αυτό το διάστημα πολλοί άνθρωποι είχαν ήδη εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας.

Η ραδιενεργή βροχή έφτασε μέχρι την Ιρλανδία. Η Ουκρανία, η Λευκορωσία και η Ρωσία ήταν οι χώρες που επηρεάστηκαν περισσότερο, αφού απορρόφησαν το 63% της ρύπανσης από το ατύχημα.

 

Από τότε που οι κάτοικοί του εγκατέλειψαν το Πριπιάτ λόγω των υψηλών ποσοστών ραδιενέργειας, λύκοι, άγρια άλογα, κάστορες, αγριογούρουνα και άλλα ζώα κατοικούν στην πόλη.

 Θα περίμενε κανείς ότι οι αντιδραστήρες του Τσερνόμπιλ θα έκλειναν αμέσως μετά το ατύχημα, όμως οι υπόλοιποι τρεις αντιδραστήρες του εργοστασίου λειτούργησαν για άλλα 13 χρόνια!

 

Υπάρχει ακόμα ραδιενεργό υλικό σε μία τσιμεντένια σαρκοφάγο, που όμως πλέον καταρρέει, και χτίστηκε πάνω από τον αντιδραστήρα μετά το ατύχημα. Ένα καινούργιο περίβλημα χτίζεται πάνω από τη σαρκοφάγο, αλλά η προστασία του θα διαρκέσει μόνο για 100 χρόνια.

 Στις ρυπασμένες περιοχές, το Τσερνόμπιλ επηρεάζει όλες τις πλευρές της ζωής των ανθρώπων. Η ραδιενέργεια είναι στο φαγητό που τρώνε, στο γάλα και το νερό που πίνουν, στα σχολεία, τα πάρκα και τις παιδικές χαρές που παίζουν τα παιδιά τους, και στα ξύλα που καίνε για να μείνουν ζεστοί.

Η διαμονή στη ζώνη του Τσερνόμπιλ είναι μια ανατριχιαστική εμπειρία. Η ζωή μοιάζει να συνεχίζεται, αλλά όλα είναι ένα πρόσχημα. Οσοι ζουν εκεί παραμένουν δέσμιοι του παρελθόντος, το ημερολόγιο θα δείχνει πάντα ξημερώματα Σαββάτου της 26ης Απριλίου του 1986.  

http://www.tovima.gr/vimagazino/views/article/?aid=695410

https://www.greenpeace.org/greece/issues/perivallon/2908/15-pragmata-chernobyl/

Ιστορία των μετρήσεων

Ιστορία των μετρήσεων

Andrew Robinson
μετάφραση: Γεώργιος Ζαρρής
επιμέλεια: Άννα Βλαχοδήμου
Polaris, 2008 

Οι μετρήσεις έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση των κοινωνιών, στη διακυβέρνηση των κρατών και στην πρόοδο που σημειώθηκε από την αυγή του πολιτισμού. Μήκος, επιφάνεια, όγκος, γωνία, βάρος, αξία, γλώσσα, και χρόνος ποσοτικοποιήθηκαν και συστηματοποιήθηκαν για να σημειωθούν τα όρια της γης, να αναπτυχθούν οι καλλιέργειες, να κατασκευαστούν παλάτια, να ξεκινήσει το εμπόριο αγαθών, να επιβληθούν φόροι, να δημιουργηθούν αρχεία και να διοργανωθούν γιορτές. Με την συμβολή της επιστήμης οι μετρήσεις οδήγησαν στο σύγχρονο κόσμο των αυτόματων ταμειακών μηχανών, των τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων και των σαρωτών εγκεφάλου. Ρυθμίζουν, είτε μας αρέσει είτε όχι, σχεδόν κάθε πλευρά της ζωής μας, μέσω των εξετάσεων, των επιτοκίων, των ιατρικών συνταγών και των σφυγμομετρήσεων της κοινής γνώμης.

Η "Ιστορία των Μετρήσεων" είναι η πρώτη πλήρως εικονογραφημένη επισκόπηση που καλύπτει το συγκεκριμένο θέμα. Σε αυτή την επιστημονικά έγκυρη μελέτη διασαφηνίζονται οι ιδέες πίσω από τις μονάδες και τα όργανα μέτρησης και παρουσιάζονται οι εφαρμογές πού βρίσκουν στο σύμπαν -στα ηλεκτρόνια, στη Γη και στους αστέρες -αλλά και στο ανθρώπινο σώμα και στο νου.

Στο βιβλίο αυτό, που εν μέρει συνιστά μια γοητευτική ιστορία και εν μέρει έχει επιστημονικό χαρακτήρα, διερευνάται οτιδήποτε μετρήσιμο -από την θερμοκρασία, τους σεισμούς και την ραδιενέργεια έως την μουσική, το αίμα και τις κοινωνικές συμπεριφορές- καθώς και η καθιέρωση του μετρικού συστήματος την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης. Είναι μια εξιστόρηση μέσω της οποίας ο αναγνώστης μεταφέρεται από τους γαλαξίες -με την βοήθεια του Διαστημικού Τηλεσκοπίου Χαμπλ -στα σύνορα του γνωστού κόσμου και στα μύχια του νου- με τα τεστ νοημοσύνης.

Όποιος ενδιαφέρεται για τον ρόλο που διαδραματίζει η επιστήμη στην καθημερινή ζωή θα βρει εύληπτες και συχνά διασκεδαστικές απαντήσεις στα ερωτήματα που τον απασχολούν και αφορούν στο πώς μετριούνται ο άνθρωπος, ο πλανήτης και το σύμπαν

Nikola Tesla

Nikola Tesla, (1856-1943) εφευρέτης, μηχανολόγος, ηλεκτρολόγος μηχανικός, και ένας από τους σημαντικότερους φυσικούς στην ιστορία της επιστήμης.

Εργάστηκε ως μηχανικός στη Γερμανία, την Ουγγαρία και τη Γαλλία, πριν μεταναστεύσει στις ΗΠΑ το 1884. Στη Νέα Υόρκη εργάστηκε δίπλα στον Τόμας Έντισον, βελτιώνοντας πολλές από τις εφευρέσεις του. Όμως, οι διαφορές στο ύφος μεταξύ των δύο ανδρών οδήγησαν σύντομα στο χωρισμό τους.

Ο Τέσλα παραιτήθηκε το 1885 και ίδρυσε τη δική του εταιρία «Tesla Arc Light Company». Από το 1887 ως το 1894 σχεδίασε και κατοχύρωσε δεκάδες ευρεσιτεχνίες, συνεργαζόμενος με τον μεγαλοεπιχειρηματία Τζορτζ Ουέστινγκχαουζ, ο οποίος αγόρασε τα δικαιώματα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στο σύστημα θέρμανσης, αερισμού και κλιματισμού.

Η αντίστροφη μέτρηση για τον μεγάλο επιστήμονα άρχισε το 1895. Λόγω οικονομικών δυσκολιών, η εταιρία του χρεοκόπησε. Με το πέρασμα του χρόνου, ο Τέσλα γινόταν όλο και πιο εκκεντρικός και κλειστός χαρακτήρας, ενώ συνήθιζε να περνάει όλη τη μέρα του πειραματιζόμενος με τα ραδιοκύματα, αλλά και με σεισμικά μηχανήματα, που ο ίδιος είχε κατασκευάσει.

Ο Τέσλα προσέφερε στην ανθρωπότητα εφευρέσεις όπως το εναλλασσόμενο ρεύμα, το πολυφασικό σύστημα, το πηνίο τέσλα, την ακτινογραφία, τα ραδιοκύματα, το ραδιόφωνο, το ραντάρ κ.α., ανοίγοντας το δρόμο για τον εξηλεκτρισμό του πλανήτη. Το 1912 του απονεμήθηκε από κοινού με τον Τόμας Έντισον το βραβείο Νόμπελ Φυσικής. Ωστόσο, αρνήθηκε να το δεχτεί, θεωρώντας υποτιμητικό το γεγονός ότι μοιραζόταν το βραβείο με «έναν απλό εφευρέτη».

Αστραπές

Jean Echenoz
μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης
Πόλις, 2013

Οι "Αστραπές" είναι η μυθιστορηματική βιογραφία του ιδιοφυούς φυσικού και εφευρέτη Νικόλα Τέσλα (1856-1943), ο οποίος ανακάλυψε, μεταξύ πολλών άλλων, το εναλλασσόμενο ρεύμα, αλλά που λίγο τον απασχόλησε η εμπορική εκμετάλλευση των εφευρέσεών του, αντίθετα από τους Έντισον, Γουέστινγκχαουζ και Μαρκόνι.

Ο ήρωας, όμορφος άντρας που αντιστέκεται στις γυναίκες, αδιαφορεί για το κέρδος, δεν φοβάται τίποτα εκτός από τα μικρόβια, ζει σπάταλο βίο και οδηγείται, σχεδόν αναπότρεπτα, στην παρακμή, με μόνη συντροφιά τον κακό χαρακτήρα του και τα πληγωμένα περιστέρια του. Μάλλον αξιολύπητος παρά συμπαθητικός, παραμένει ωστόσο ιδιαίτερα γοητευτικός.

Ο Ζαν Εσνόζ, με τις "Αστραπές", κλείνει τον κύκλο τριών μυθιστορηματικών βιογραφιών. Οι άλλες δύο, που είναι αφιερωμένες στον συνθέτη Μωρίς Ραβέλ ("Ραβέλ") και τον δρομέα Εμίλ Ζάτοπεκ ("Δρόμος αντοχής"), κυκλοφορούν επίσης από τις εκδόσεις "Πόλις". Και στα τρία αυτά έργα του ο Εσνόζ τονίζει τις ανθρώπινες πλευρές των ηρώων του, όταν θαμπώνει η λάμψη τους και αρχίζει η καθοδική τους πορεία (ο Ραβέλ άρρωστος, ο Ζάτοπεκ σε δυσμένεια, ο Τέσλα απομονωμένος από την επιστημονική κοινότητα).

 Οι εφευρέσεις μου

Η αυτοβιογραφία του Νίκολα Τέσλα

Νίκολα Τέσλα
μετάφραση: Θεοπίστη Καβακοπούλου
επιμέλεια: Γιώργος Στάμκος
Πύρινος Κόσμος, 2016

 Νίκολα Τέσλα: Επιστήμονας, εφευρέτης, οραματιστής, ανθρωπιστής, εκκεντρικός, φιλόσοφος, προφήτης... Μια αινιγματική και παρεξηγημένη μορφή, που παραμένει ο μύθος και το αρχέτυπο όλων των επιστημόνων του 20ού αιώνα. Ο Τέσλα δεν ήταν μόνον ένας από τους σημαντικότερους επιστήμονες και εφευρέτες της εποχής του, ήταν στη κυριολεξία ο "Προμηθέας" του ηλεκτρισμού και ο άνθρωπος που "ανακάλυψε" τον 20ό αιώνα. Ήταν ένας πρωτοπόρος, που με την ευαισθησία ενός ποιητή ξεκλείδωσε τα μυστικά της Φύσης και τα χάρισε στην ανθρωπότητα. Ένας ονειροπόλος που τόλμησε με τη σκέψη του ν' αγγίξει τα άστρα. Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας περιλαμβάνει την παράξενη αυτοβιογραφία του Νίκολα Τέσλα, με τίτλο "Οι εφευρέσεις μου", καθώς και σημαντικά κείμενα του εφευρέτη, γραμμένα πριν από έναν αιώνα, στα οποία ο Τέσλα προέβλεπε τρόπους για την επίλυση του ενεργειακού προβλήματος της ανθρωπότητας. Τα χρόνια που έρχονται θα φωτίσουν ακόμη περισσότερο το ημιτελές έργο του Τέσλα κι ενδεχομένως θα επιβεβαιώσουν και πολλές από τις προβλέψεις του για το μέλλον της ανθρωπότητας. Όπως είπε άλλωστε και ο ίδιος ο Τέσλα: "Το παρόν είναι δικό τους, το μέλλον είναι δικό μου".

Νίκολα Τέσλα, ο προφήτης του 21ου αιώνα

Γιώργος Στάμκος

Αρχέτυπο, 2008

Επιστήμονας, εφευρέτης, οραματιστής, ανθρωπιστής, φιλόσοφος, προφήτης... Πολλά έχουν γραφεί και ειπωθεί κατά καιρούς για το φαινόμενο Τέσλα. Τώρα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το βιβλίο αυτό ρίχνει φως στην εκκεντρική ζωή, στο τεράστιο έργο και στα θαυμαστά επιτεύγματα αυτού του σύγχρονου Προμηθέα, του σπουδαίου Σέρβου επιστήμονα που πολλές ακόμη εφευρέσεις του παραμένουν απαγορευμένη περιοχή...

Ο Νίκολα Τέσλα (σερβ. Никола Тесла) ήταν Σέρβος εφευρέτης, μηχανολόγος, ηλεκτρολόγος μηχανικός. Γεννήθηκε στις 10 Ιουλίου του 1856 στο Σμίλιαν στην περιοχή Λίκα της σημερινής Κροατίας, και όπως γράφει η βικιπαίδεια, ανήκε στη Σερβική κοινότητα της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Πατέρας του ήταν ο ορθόδοξος ιερέας του χωριού Σμίλιαν, Μιλούτιν Τέσλα (1819-1879), μητέρα του ήταν η Γκεοργκίνα-Τζούκα Μάντιτς (1822-1892), κόρη ορθόδοξου ιερέα, ενώ και τα αδέρφια της ήταν μέλη του κλήρου της χώρας. Πηγή: www.lifo.gr

Ο Νίκολα Τέσλα (σερβ. Никола Тесла) ήταν Σέρβος εφευρέτης, μηχανολόγος, ηλεκτρολόγος μηχανικός. Γεννήθηκε στις 10 Ιουλίου του 1856 στο Σμίλιαν στην περιοχή Λίκα της σημερινής Κροατίας, και όπως γράφει η βικιπαίδεια, ανήκε στη Σερβική κοινότητα της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Πατέρας του ήταν ο ορθόδοξος ιερέας του χωριού Σμίλιαν, Μιλούτιν Τέσλα (1819-1879), μητέρα του ήταν η Γκεοργκίνα-Τζούκα Μάντιτς (1822-1892), κόρη ορθόδοξου ιερέα, ενώ και τα αδέρφια της ήταν μέλη του κλήρου της χώρας. Το όνομα Τέσλα δηλώνει το μικρό τσεκούρι με λεπίδα σε ορθή γωνία προς τη λαβή, ώστόσο, χρησιμοποιείται επίσης για να περιγράψει ένα άτομο με προεξέχοντα δόντια, ένα κοινό χαρακτηριστικό των μελών της οικογένειας Τέσλα. Πηγή: www.lifo.gr

ήταν Σέρβος εφευρέτης, μηχανολόγος, ηλεκτρολόγος μηχανικός. Γεννήθηκε στις 10 Ιουλίου του 1856 στο Σμίλιαν στην περιοχή Λίκα της σημερινής Κροατίας, και όπως γράφει η βικιπαίδεια, ανήκε στη Σερβική κοινότητα της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Πατέρας του ήταν ο ορθόδοξος ιερέας του χωριού Σμίλιαν, Μιλούτιν Τέσλα (1819-1879), μητέρα του ήταν η Γκεοργκίνα-Τζούκα Μάντιτς (1822-1892), κόρη ορθόδοξου ιερέα, ενώ και τα αδέρφια της ήταν μέλη του κλήρου της χώρας. Το όνομα Τέσλα δηλώνει το μικρό τσεκούρι με λεπίδα σε ορθή γωνία προς τη λαβή, ώστόσο, χρησιμοποιείται επίσης για να περιγράψει ένα άτομο με προεξέχοντα δόντια, ένα κοινό χαρακτηριστικό των μελών της οικογένειας Τέσλα. Πηγή: www.lifo.gr

ήταν Σέρβος εφευρέτης, μηχανολόγος, ηλεκτρολόγος μηχανικός. Γεννήθηκε στις 10 Ιουλίου του 1856 στο Σμίλιαν στην περιοχή Λίκα της σημερινής Κροατίας, και όπως γράφει η βικιπαίδεια, ανήκε στη Σερβική κοινότητα της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Πατέρας του ήταν ο ορθόδοξος ιερέας του χωριού Σμίλιαν, Μιλούτιν Τέσλα (1819-1879), μητέρα του ήταν η Γκεοργκίνα-Τζούκα Μάντιτς (1822-1892), κόρη ορθόδοξου ιερέα, ενώ και τα αδέρφια της ήταν μέλη του κλήρου της χώρας. Το όνομα Τέσλα δηλώνει το μικρό τσεκούρι με λεπίδα σε ορθή γωνία προς τη λαβή, ώστόσο, χρησιμοποιείται επίσης για να περιγράψει ένα άτομο με προεξέχοντα δόντια, ένα κοινό χαρακτηριστικό των μελών της οικογένειας Τέσλα. Πηγή: www.lifo.gr

Max Planck

Max Karl Ernst Ludwig Planck (1858-1947). Ξεκίνησε να σπουδάζει οικονομικές επιστήμες, αλλά γύρισε στη Φυσική και πήρε στα 21 του χρόνια το διδακτορικό τίτλο με μια εργασία σχετική με το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα. Μετά από αναθέσεις διδασκαλίας στο Μόναχο και στο Κίελο διορίστηκε το 1889 καθηγητής στο Βερολίνο, όπου έμεινε μέχρι το 1928 και δημιούργησε τις σημαντικότερες από τις εργασίες του. Στη διάρκεια των μελετών του για την εντροπία ασχολήθηκε από το 1894 με τη θερμική ακτινοβολία. Στην προσπάθεια να εξηγήσει θεωρητικά το φάσμα ακτινοβολίας μαύρων σωμάτων, διαπίστωσε ότι η ενέργειά τους δεν αποδίδεται με συνέχεια αλλά κατά τμήματα (κβάντα) και διατύπωσε το νόμο θερμικής ακτινοβολίας των μαύρων σωμάτων, θεμελιώνοντας έτσι ένα κλάδο της Φυσικής με ασύλληπτες προεκτάσεις, την κβαντική Φυσική. Αυτή η "νέα Φυσική" προκάλεσε σημαντικές ανακατατάξεις στην αντίληψη για τον κόσμο και τη φύση. Ήδη το 1905 γενίκευσε ο 'Αινστάιν τη θεωρία των κβάντων και διατύπωσε την υπόθεση των κβάντων φωτός, την οποία ο ίδιος ο Πλανκ αντιμετώπιζε με σκεπτικισμό, δεδομένου ότι παρέμενε στην κλασική αντίληψη της αιτιότητας. Προς τιμή του μεγάλου επιστήμονα μετωνομάστηκε ένα μεγάλο ερευνητικό ίδρυμα της Γερμανίας σε "Max- Planck- Institut".

Νόημα και όρια της θετικής επιστήμης

Max Planck
επιμέλεια: Ι. Ν. Μαρκόπουλος
μετάφραση: Ι. Ν. Μαρκόπουλος
University Studio Press, 1998

Μέσα από έναν μεστό, αλλά και δοσμένο με μεγάλη εκφραστικότητα λόγο, ο Planck οικοδομεί στην ομιλία του αυτή, βήμα προς βήμα, με επιστημονική σαφήνεια και υπομονή, την κοσμοεικόνα της φυσικής επιστήμης, καταδεικνύοντας συγχρόνως την αναγκαιότητά της αλλά και τα όρια, όπως και τη σχετικότητα της επιστημονικής μας γνώσης, που ακατάπαυστα παλεύει να απεγκλωβιστεί από το φαίνεσθαι και να ταυτιστεί με το είναι. Πιστός στον δρόμο του επιστημονικού ρεαλισμού, ο Planck προσπαθεί ωστόσο να γεφυρώσει με την κοσμοθεωρία του τον ιδεαλισμό και τον υλισμό, προτείνοντας μια Διαλεκτική, που δεν αποκλείει το θρησκευτικό αίσθημα του ανθρώπου και τις βαθύτερές του υπαρξιακές ανησυχίες.

 

Όψεις της φυσικής θεωρίας

Max Planck
μετάφραση: Γιώργος Κατσιλιέρης
Κάτοπτρο, 1997

Το βιβλίο αποτελεί μια πολύτιμη συλλογή δοκιμίων του νομπελίστα και πρωτεργάτη της κβαντικής επανάστασης Max Planck. Σε αυτό, ο μεγάλος φυσικός διερευνά τις θεμελιώδεις ιδέες της φυσικής, περιγράφει πώς εμφανίστηκαν οι νέες ηλεκτρομαγνητικές θεωρίες, εξετάζει διεισδυτικά τη σύγκρουση μεταξύ των θεωριών της μηχανικής, της ηλεκτροδυναμικής και της θερμοδυναμικής -και δείχνει την κατεύθυνση προς την πιθανή σύνθεσή τους-, περιγράφει πώς εξελίχθηκε η έννοια του φωτός. Στις σελίδες του βιβλίου αντανακλάται ο ενθουσιασμός της επιστημονικής κοινότητας κατά την πρώτη φάση της κβαντικής επανάστασης, καθώς και η προσωπική πορεία του συγγραφέα προς την ανάπτυξη της μνημειώδους θεωρίας του. Η ιστορική αξία του βιβλίου είναι κάτι περισσότερο από προφανής.

AHΣ Πτολεμαΐδας. Η ζωή στις σκιές των ελληνικών λιγνιτωρυχείων

φωτό Άννα Παντελιά
https://www.aljazeera.com/indepth/inpictures/life-shadows-greece-coal-mines-180201114733427.html

Ατμοηλεκτρικός Σταθμός

Οι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί παραγωγής χρησιμοποιούνται ως σταθμοί βάσης και είναι οι πλέον οικονομικοί σταθμοί παραγωγής μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας. Στη χώρα μας αυτοί οι σταθμοί χρησιμοποιούν ως καύσιμο κυρίως το λιγνίτη και λιγότερο το πετρέλαιο.

Το μεγάλο πλεονέκτημά τους είναι ότι μπορούν να εργάζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να σταματούν για συντήρηση.

Οι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί αποτελούνται από δύο βασικά μέρη:

• το μηχανολογικό και
• το ηλεκτρολογικό

Τα βασικά στοιχεία του μηχανολογικού μέρους είναι ο λέβητας (καζάνι), όπου γίνεται η καύση, ο στρόβιλος και ο συμπυκνωτής (ψυγείο). Από την καύση του καυσίμου στο λέβητα ζεσταίνεται κάποια ποσότητα νερού έως ότου ατμοποιηθεί. Στη συνέχεια, ο ατμός εκτονώνεται θέτοντας σε κίνηση τον ατμοστρόβιλο, και ακολούθως υγροποιείται. Κατόπιν, το ζεστό νερό που προκύπτει από την υγροποίηση οδηγείται στο λέβητα για την εκ νέου θέρμανση και ατμοποίησή του.

Σ' αυτό το στάδιο η χημική ενέργεια του καυσίμου μετατρέπεται σε μηχανική.

Τα βασικά στοιχεία του ηλεκτρολογικού μέρους είναι η ηλεκτρογεννήτρια και ο μετασχηματιστής. Με την περιστροφή του ατμοστροβίλου τίθεται σε κίνηση η ηλεκτρογεννήτρια, η οποία είναι συνδεδεμένη στον άξονα του στροβίλου.

Το ηλεκτρικό ρεύμα που παράγεται μ' αυτόν τον τρόπο μετασχηματίζεται από τα 15KV στην τάση εκείνη στην οποία θα πραγματοποιηθεί η μεταφορά του. Κατά το στάδιο αυτό, η μηχανική ενέργεια του στροβίλου μετατρέπεται σε ηλεκτρική.

Οι περισσότεροι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί έχουν περισσότερες από μια μονάδες οι οποίες λειτουργούν παράλληλα και κάθε μονάδα έχει το δικό της μετασχηματιστή.

Η γεννήτρια και ο μετασχηματιστής προστατεύονται από αυτόματους διακόπτες, των οποίων το μέγεθος είναι ανάλογο της μεταφερόμενης ισχύος και της ανάγκης προστασίας από βραχυκυκλώματα και υπερεντάσεις. Στο παρακάτω σχήμα φαίνεται όλη η πορεία του ρεύματος από τη γεννήτρια μέχρι τη γραμμή μεταφοράς.

Οι καταναλώσεις μιας ατμοηλεκτρικής μονάδας είναι μεγάλες και πλησιάζουν το 10% της παραγωγής της. Έτσι, για την κίνηση των αντλιών του σταθμού, για την κίνηση των κινητήρων, για το φωτισμό κτλ χρησιμοποιείται το 10% περίπου της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από το σταθμό.

Θέση σταθμού παραγωγής

Η επιλογή της θέσης ενός ατμοηλεκτρικοΰ σταθμού παρουσιάζει ιδιαίτερα προβλήματα. Τα κυριότερα απ' αυτά αφορούν:

• Τη δυνατότητα αύξησης του μεγέθους του σταθμού λόγω αύξησης της ζήτησης.
• Τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.
• Το κόστος μεταφοράς του καυσίμου.

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την κατασκευή ΑΗΣ

Οι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί χρησιμοποιούν μεγάλες ποσότητες νερού για ψύξη (συμπύκνωση ατμού), και ως εκ τούτου εγκαθίστανται κοντά σε επαρκή ποσότητα νερού. Καθώς το νερό από το εργοστάσιο ρίχνεται πάλι στη λίμνη ή τη θάλασσα από την οποία προέρχεται, η θερμοκρασία της λίμνης ή της θάλασσας αυξάνεται με συνέπεια να διαταράσσεται η οικολογία των φυσικών υδάτων. Από την άλλη, η χρησιμοποίηση πύργου ψύξης αυξάνει τις δαπάνες κεφαλαίου και μειώνει την απόδοση του σταθμού.

Η καύση του άνθρακα, του πετρελαίου ή του αερίου προκαλεί επίσης ρύπανση της ατμόσφαιρας. Και τα τρία εκλύουν οξείδια του αζώτου, ενώ το κάρβουνο και το πετρέλαιο εκλύουν και οξείδια του θείου.

Το κάρβουνο δε εκτός των άλλων αποβάλλει και ορισμένα σωματίδια. Το 90 - 95% του θείου που περιέχουν τα καύσιμα ορυκτά οξειδώνεται στα βλαβερά οξείδια του θείου, ενώ θείο περιέχει επίσης και η ιπτάμενη τέφρα που πιθανόν να εξέρχεται από την καμινάδα του σταθμού.

Η μείωση της εκπομπής σωματιδίων επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση μηχανικών αλλά και ηλεκτροστατικών φίλτρων.

Ο σχηματισμός οξειδίων του αζώτου εξαρτάται κυρίως από τη θερμοκρασία της φλόγας καύσης της εστίας, από την περιεκτικότητα του καυσίμου σε άζωτο, από τη σχέση καυσίμου - αέρος αλλά και από τη διαμόρφωση του χώρου καύσης.

Πάντως εκτός αυτά τα πρωτογενή στοιχεία ρύπανσης, ο συνδυασμός οξειδίων του αζώτου με άκαυστους υδρογονάνθρακες σχηματίζει υπό κατάλληλες ατμοσφαιρικές συνθήκες δευτερογενή στοιχεία ρύπανσης, καλούμενα φωτοχημική καπνομίχλη.

Πηγή: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C123/487/3182,12857/

Ατμοηλεκτρικός Σταθμός ΑΗΣ (1903)

Βρισκόμαστε στο 1903. Στο Νέο Φάληρο, που τότε είναι ακόμα συνοικισμός του Πειραιά, ολοκληρώνεται και ξεκινά τη λειτουργία του ο πρώτος στην Ελλάδα ατμοηλεκτρικός σταθμός (ΑΗΣ) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ένα εργοστάσιο που  σηματοδοτεί τις οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές που θα επιφέρει ο νέος αιώνας, που μόλις είχε ξεκινήσει.

Μπορεί η μεμονωμένη φωταγώγηση δρόμων και δημόσιων κτιρίων να είχε προηγηθεί κάποια χρόνια νωρίτερα, η δημιουργία του σταθμού ωστόσο ανοίγει πια το μακρύ δρόμο του καθολικού εξηλεκτρισμού, δημιουργώντας καινούργιες παραμέτρους στην αγροτική παραγωγή, στη βιομηχανία αλλά και στον τρόπο διαβίωσης των ανθρώπων.  

 

 Έτσι λοιπόν, το πρώτο μεγάλο έργο, αμέσως την επόμενη χρονιά λειτουργίας του ΑΗΣ, αφορά στον αστικό σιδηρόδρομο Αθηνών- Πειραιώς. Ο ατμοκίνητος αποτελεί παρελθόν και ο ηλεκτροκίνητος πλέον σιδηρόδρομος εξασφαλίζει την απρόσκοπτη, καθαρή και γρηγορότερη μετακίνηση. Δυο χρόνια αργότερα, το 1906, με την ηλεκτροδότηση των βιομηχανικών μονάδων, η ατμοκίνητη βιομηχανία περνά στο επόμενο στάδιο της ιστορίας της,  ενώ η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας αξιοποιείται και στις εγκαταστάσεις άρδευσης του Ρέντη για τις ανάγκες των γεωργικών εκτάσεων της ευρύτερης περιοχής.

Εύκολα καταλαβαίνουμε ότι η επιλογή της θέσης του εργοστασίου είναι στρατηγική. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις θα αναπτυχθούν εκτός των ορίων του κέντρου της πρωτεύουσας και σταδιακά η αναβάθμιση της οδού Πειραιώς και η κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου για τη μεταφορά επιβατών, εμπορευμάτων και πρώτων υλών, θα καταστήσουν τις νότιες και σε κοντινή  απόσταση από το λιμάνι του Πειραιά, περιοχές πρόσφορες για τα καινούργια εργοστάσια. 

 Στις απαρχές του 20ου αιώνα πια, η Ελλάδα ακολουθεί το δικό της βηματισμό ανάπτυξης και παρά τις αντίξοες πολιτικές συνθήκες, σε αυτή την περιοχή δραστηριοποιούνται σημαντικά εργοστάσια αυτής της πρώιμης εκβιομηχάνισης της χώρας. Κάποια από αυτά είναι το σιδηρουργείο-μηχανοποιείον Βασιλειάδη, το οποίο στο τέλος του αιώνα μεθεγκαθίσταται εντός του λιμένα και εξελίσσεται σε μεγάλη ναυπηγική και μηχανουργική μονάδα, το εργοστάσιο «Μωσαϊκών Πλακών και Ευρωπαϊκών Κεράμων» Δηλαβέρη και τα Χρωματοποιεία Πειραιώς, τα οποία από το 1899 μεταφέρονται σε μεγαλύτερες εγκαταστάσεις στο Νέο Φάληρο.

Πέρα λοιπόν από την παρουσία των βιομηχανιών εδώ, η χωροθέτηση του ΑΗΣ είναι ιδανική και για έναν ακόμα σπουδαίο λόγο, μιας και ο σταθμός εκμεταλλεύεται το φυσικό περιβάλλον για τη λειτουργία του. Έτσι, η θαλάσσια οδός προσφέρεται για τη μεταφορά του λιγνίτη από την Αγγλία – την έδρα της ιδιοκτήτριας εταιρείας του ΑΗΣ- και από τον Ωρωπό, αλλά και το απαραίτητο για την παραγωγή του ατμού νερό προέρχεται από τη θάλασσα και τον παρακείμενο Κηφισό ποταμό, στον οποίο και εκχύνεται μετά τη θέρμανσή του. 

Μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ο σταθμός αποτελείται από τρία κτίρια, το κεντρικό, το κτίριο του υποσταθμού και το κτίριο της διοίκησης και δύο δεξαμενές. Τα κτίρια ανεγέρθηκαν σε επαφή το ένα με το άλλο, σταδιακά από το 1896 και σχεδιάστηκαν από Άγγλους μηχανικούς. Η αρχιτεκτονική των βιομηχανικών κτιρίων έτσι κι αλλιώς δίνει έμφαση κυρίως στη λειτουργικότητα και μετά στη ρυθμολογία, γι’ αυτό και ιδιαίτερη μορφολογική μέριμνα παρουσιάζει μόνο η πρόσοψη του κεντρικού κτιρίου, που βρίσκεται σε προβολή και χαρακτηρίζεται από κατακόρυφους άξονες, με ορθογωνικές και τριγωνικές συμμετρίες: Οι πεσσοί, οι βαθμιδωτοί πεσσίσκοι στην κορυφή της στέγης, τα μεγάλα ανοίγματα των υαλοστασίων για το φυσικό φωτισμό του εσωτερικού μαζί με το στρογγυλό φεγγίτη διασπούν την αυστηρότητα και τη μονοτονία της αρχιτεκτονικής που συναντάμε σε τέτοιου είδους οικοδομήματα. Στην είσοδο του κτιρίου οδηγεί μια διπλή κυματοειδής σκάλα και η εμφανής λιθοδομή περιμετρικά του κτιρίου δίνει την εντύπωση ότι αυτό είναι τοποθετημένο πάνω σε βάση.  Αυτή η διάρθρωση της όψης θυμίζει σε βασικά της στοιχεία την κύρια όψη του κεντρικού κτιρίου της εργατικής οικιστικής μονάδας Familistére, που είχε ανεγερθεί το 1850, και φαίνεται να είναι ένα κοινό μορφολογικό στοιχείο που έχει χρησιμοποιηθεί και σε άλλα βιομηχανικά κτίρια στην Ελλάδα.     




Με τη συμπλήρωση της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα, οι συνθήκες για την ανάπτυξη της βιομηχανίας γίνονται ολοένα και πιο ευνοϊκές. Το 1910 η ισοτιμία δραχμής–χρυσού δίνει κάποια ώθηση στην ανάπτυξη αυτή, η οποία ενισχύεται το 1920 με τη νέα δασμολογική πολιτική. Στα χρόνια αυτά σημειώνονται οι πρώτοι μεγάλοι εργατικοί αγώνες για την κατοχύρωση βασικών δικαιωμάτων για τις συνθήκες και το ωράριο εργασίας. Έτσι, το 1916 αποτελεί ένα έτος σταθμό στην ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος: στη Σέριφο ξεσπά η μεγάλη αιματηρή απεργία των μεταλλωρύχων ενώ από τον ΑΗΣ Νέου Φαλήρου ξεκινά η πρώτη μαχητική απεργία τον τομέα του ηλεκτρισμού.  


  

   
  

  
Τα νέα εργοστάσια λοιπόν, η επέκταση της ηλεκτροδότησης στη σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών - Κηφισιάς, οι αυξανόμενες ανάγκες για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους, μετά και την πληθυσμιακή ανάπτυξη της πρωτεύουσας στη διάρκεια του μεσοπολέμου, οδήγησαν το 1929 στην ολοκλήρωση της κατασκευής ενός μεγαλύτερου ατμοηλεκτρικού σταθμού, στον Άγιο Δημήτριο στο Κερατσίνι. Ο ΑΗΣ Νέου Φαλήρου σιγά σιγά λειτουργεί επικουρικά στη μεγαλύτερη μονάδα και όταν τη δεκαετία του 1940, και οι δύο  σταθμοί έχουν ως  πρώτη καύσιμη ύλη το πετρέλαιο, συνδέονται μεταξύ τους με υπόγειο δίκτυο αγωγών για τη μεταφορά του. Ο ατμοηλεκτρικός σταθμός του Νέου Φαλήρου συνεχίζει να λειτουργεί εφεδρικά μέχρι το 1972, οπότε κατεβαίνουν οριστικά οι διακόπτες του.
Η γνωριμία μας με το εργοστάσιο του Φαλήρου δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Πολλές φορές η έρευνα έφτανε σε αδιέξοδο καθώς αρκετά συχνά η ιστορία των 2 ΑΗΣ της Αττικής συγχέεται στις διαδικτυακές πηγές, κυρίως σχετικά με τις απεργίες των εργατών στα τέλη της δεκαετίας του 1930 και αργότερα με τη μάχη της ηλεκτρικής το 1944. Ήταν όμως και εποικοδομητική γιατί είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε τα γραφεία της ΔΕΗ στην οδό Χαλκοκονδύλη και να συζητήσουμε με τον αναπληρωτή τομεάρχη Αρχείων της ΔΕΗ, κ. Δημόπουλο, για την προσπάθεια που καταβάλλεται ώστε να οργανωθεί το μεγάλο Ιστορικό Αρχείο της επιχείρησης. Και παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν για την πλήρη αποκατάσταση του ΑΗΣ Νέου Φαλήρου, η ΔΕΗ επιχειρεί τα τελευταία χρόνια, να προσελκύσει το κοινό, διοργανώνοντας στα ήδη συντηρημένα κτίρια, εκθέσεις και θεατρικές παραστάσεις.   
Πηγή: http://www.inexarchia.gr/story/think/atmoilektrikos-stathmos-ais-1903-i-istoria-arhitektoniki-toy-egkataleleimmenoy